Lise öğrencilerinin bazı psikolojik ihtiyaçlarının cinsiyet, okul türü, anne ve baba eğitim düzeyine göre incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, lise öğrencilerinin Murray (1939) tarafından tanımlanmış Başarma, Uyarlık, Düzen, Gösteriş ve Özerklik psikolojik ihtiyaçlarını kendi aralarında gösterdikleri ilişkiye, cinsiyete, okul türüne, anne ve baba eğitim düzeyine göre incelemektir. Araştırma grubu Mersin il merkezinde bulunan 5 farklı liseden 98 kız ve161 erkek olmak üzere toplam 249 öğrenciden oluşturulmuştur. Araştırmaya katılan öğrencilerin psikolojik ihtiyaçlarını belirleyebilmek için Edwards (1964)’ın geliştirdiği ve Kuzgun (1986) tarafından Türkçe’ye uyarlanmış olan “Edwards Kişisel Tercih Envanteri” ve öğrencilerle ilgili kişisel bilgilere ulaşmak için ise araştırmacılar tarafından geliştirilen “Öğrenci Bilgi Formu” kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen verilerin çözümlenmesinde SPSS 12 versiyonu kullanılmıştır. Psikolojik ihtiyaçların kendi aralarındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı; psikolojik ihtiyaçların cinsiyete göre değişip değişmediğini belirlemek için bağımsız gruplar için t- Testi; psikolojik ihtiyaçların okullara, anne ve babanın eğitim düzeyine göre farklılaşıp farklılaşmadığını test etmek için Tek Yönlü Varyans Analizi ve gruplar arasında çıkan farkın kaynağını bulmak amacıyla Tukey testi kullanılmıştır. Hata payı p< .05 olarak kabul edilmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre; psikolojik ihtiyaçların kendi aralarında pozitif ve negatif ilişki gösterdiği; psikolojik ihtiyaçların cinsiyetlere, okullara, anne ve babanın eğitim düzeyine göre farklılaştığı gözlenmiştir. Bulgular literatür ışığında tartışılmıştır.

The purpose of this study is aimed to examine the relationship among in Psychological Needs accomplishment, deference, order, exhibition, and autonomy that were defined by Murray (1939). The data of the study was gathered from 249 (98 female and 161 male) students who attend to 5 different school in Mersin city. The data were gathered by using Edwards Personal Preference Schedule developed by Edwards (1964) and it was adapted to Turkish culture by Kuzgun (1985), and an “Individual Knowledge Form” was developed by the researchers. SPSS 12 software was used for the statistical analyses of the data. In order to test whether there are correlations among Psychological Needs, Pearson Product Moment Correlation Coefficient was computed. In order to test whether there are differences according to gender t-test for independent grups was cumputed. In order to whether Psychological Needs differred according to high schools, and mother and father education level one-way ANOVA were administered to the data. Tukey test was used as Post-hoc test, and significance level was 0.05 for all analyses. The result of the study showed that some of the Psychological Needs correlated within each other both positively and negatively. Psychological Needs differs according to gender, high schools and mother and father education level. The findings were discussed in relation with the related literature, and some recommendations were made based on the discussion.