Bouche de Bétizac ve Marigoule kestane çeşitlerinde farklı tozlayıcı çeşitlerin bazı meyve kalite özellikleri üzerine etkisi

Abstract

Bu çalışmada, Türkiye’de yetiştiriciliği giderek yaygınlaşan Bouche de Bétizac ve Marigoule kestane çeşitlerinde farklı tozlayıcıların (Marigoule, Tülü, Erfelek, Sarıaşlama, Firdola ve Ertan) meyve tutumu ve kalite özellikleri üzerindeki etkileri incelenmiştir. Araştırmada, tozlayıcıların meyve tutumu oranı, meyve boyutları (eni, boyu, yüksekliği), ağırlığı, kabuk ve tohum nem oranları ile meyve kimyasal bileşimi (kuru madde, toplam karbonhidrat ve şeker bileşenleri) değerlendirilmiştir. Marigoule çeşidinde Firdola ve Ertan tozlayıcıları yüksek meyve tutumu ve verim sağlamış; ayrıca bu çeşidin kendine tozlama ile meyve tutumu gerçekleştiremediği belirlenmiştir. Bouche de Bétizac çeşidinde ise Sarıaşlama ve Ertan tozlayıcıları verim açısından, Erfelek, Ertan ve Firdola tozlayıcıları ise karbonhidrat içeriği ve şeker profili açısından öne çıkmıştır. Her iki çeşitte de Ertan, verim açısından; Erfelek ise kalite ve şeker profili bakımından öne çıkan tozlayıcılar arasında yer almıştır. Tozlayıcıların meyve morfolojisi, nem oranları ve kimyasal bileşim üzerinde anlamlı etkiler oluşturduğu gözlenmiş; bulgular, tozlayıcı seçiminin kestane verim ve kalitesinde belirleyici bir faktör olduğunu göstermektedir.In this study, the effects of different pollinizers (Tülü, Erfelek, Sarıaşlama, Firdola, and Ertan) on fruit set and quality characteristics of the Bouche de Bétizac and Marigoule chestnut cultivars, which are increasingly cultivated in Türkiye, were investigated. The research evaluated the impact of pollinizers on fruit set rate, fruit dimensions (width, length, height), weight, shell and kernel moisture contents, as well as the chemical composition of fruits (dry matter, total carbohydrates, and sugar components). In the Marigoule cultivar, Firdola and Ertan pollinizers were found to provide high fruit set and yield; moreover, it was determined that Marigoule could not achieve fruit set through self-pollination. In the Bouche de Bétizac cultivar, the pollinizers ‘Sarıaşlama’ and ‘Ertan’ played a significant role in enhancing yield, while ‘Erfelek’, ‘Ertan’, and ‘Firdola’ were particularly effective in improving carbohydrate content and sugar composition. In both cultivars, Ertan stood out in terms of yield, while Erfelek was distinguished for its contribution to quality and sugar profile. These results highlight the critical importance of selecting appropriate pollinizers to optimize both yield and nut quality in chestnut cultivation.