Üstel büyüyen organizasyonlarin yapı ve işleyiş karakteristikleri: EXO modelinin Türkiye bağlamında test edilmesine yönelik nitel bir çalışma

Abstract

Bu çalışma, Getir’in büyüme dinamiklerini, organizasyonel yapı ve işleyişini Exponential Organizations (ExO) modeli çerçevesinde incelemeyi amaçlamaktadır. Çalışma, Getir’in iş modeli, organizasyonel dinamikleri, büyüme stratejileri ve karşılaştığı zorlukları ele alırken, aynı zamanda ExO modelinin organizasyonlar için sunduğu fırsatlar ve riskleri tartışmaktadır. Araştırma, tekli vaka analizi yöntemi ile gerçekleştirilmiş ve Yin’in (2014) vaka analizi çerçevesi ile Özcan’ın (2017) bağlamsal analiz yaklaşımı kullanılarak veri toplanmış ve analiz edilmiştir. Bulgular, Getir’in ExO modelinin onbir temel ilkesi ile uyumlu bir iş modeli geliştirdiğini, ancak hızlı büyüme ile birlikte finansal sürdürülebilirlik, operasyonel verimlilik ve uluslararası genişleme stratejilerinde bazı zorluklarla karşılaştığını ortaya koymuştur. Bu bağlamda, finansal sürdürülebilirliği artırmaya yönelik öneriler geliştirilmiş ve operasyonel verimliliği artırma yolları tartışılmıştır. Araştırma, girişimciler ve akademisyenler için stratejik öneriler sunarken, ExO modelinin teorik ve pratik katkılarını da ele almaktadır.This study aims to examine Getir's growth dynamics, organizational structure, and operations within the framework of the Exponential Organizations (ExO) model. The study addresses Getir's business model, organizational dynamics, growth strategies, and the challenges it faces, while also discussing the opportunities and risks that the ExO model presents for organizations. The research was conducted using a single-case study methodology, with data collected and analyzed based on Yin's (2014) case study framework and Özcan's (2017) contextual analysis approach. The findings reveal that Getir has developed a business model in alignment with the eleven core principles of the ExO model; however, rapid growth has led to challenges in financial sustainability, operational efficiency, and international expansion strategies. In this context, recommendations for enhancing financial sustainability and improving operational efficiency have been developed and discussed. The research provides strategic recommendations for entrepreneurs and scholars while also addressing the theoretical and practical contributions of the ExO model.