Kaşgar'a ait mimari dinamiklerin ön tasarım sürecinde yaratıcı bir araç olarak kullanılması

Abstract

Çin'in Şin Jiang Uygur Özerk Bölesinde yer alan Kaşgar yerleşmesi 2000 senelik tarihi bir yapılaşmaya sahiptir ve aynı zamanda eski ipek yolu üzerindeki çok önemli şehirlerden biridir. Bu şehir özgün yerleşim dokularıyla Uygurların geleneksel yaşam tarzını yansıtan bir şehirdir. Bu çalışmada sayısal tasarım yöntemleri ışığında Kaşgar'a ait mimari dokular yeniden ele alınarak Kaşgar'da var olan eski mimari dokunun özellikleri irdelenmiş ve bu bölgede yapılacak yeni tasarımlara yön gösterici bir yaklaşım elde edilmiştir. Çalışma kapsamında Kaşgar'ın topoğrafik ve kendine özgü yapılaşma özellikleri ve bu özelliklerin şehrin yapılaşmasına olan etkisi ile Uygurların yaşamsal alışkanlıkları, kültürel, iklimsel özellikleri ve yerleşmedeki konutları oluşturan ana unsurlar; konutların plan tipleri, konutların tipolojik özelikleri, oluşum süreçleri, sokakların oluşum mantığı ve meydanları oluşturan faktörler irdelenmiştir. Sonraki süreçte ise; elde edilen verilerle, Kaşgar eski şehir bölgesinin kentsel dönüşüm alanında yeni bir tasarım modeli önerisi ortaya konmuştur. Bu tasarım önerisinin kurgusunda ise, günümüzde sık kullanılan bir yazılım kuralı olan Rhinoceros, eklentisi Grasshopper ara yüzü ile Kaşgar eski dokusunda yer alan konut tipleri ve sokak oluşumu kapsamında kullanılmıştır. Elde edilen verilerle mimari dokuları kapsayan kütüphaneler oluşturarak, Kaşgar'ın eski dokusuna komşu yeni dokular elde edilmiştir. Bu kapsamda eski dokuya ait dinamikler yeni dokunun oluşum sürecinde adı geçen yazılımlarda kullanılmıştır. Ortaya çıkan yeni doku özgün dokuları uyum kapsamında tartışılmıştır.

Kashgar, located in Xin Jiang Uygur Autonomous Region owns 2000 years old historical constructions and is one of the most important cities on the silk road. It is a city that reflects Uygur traditional life style. In this research, considering digital design directions, according to architectural pattern in Kashgar, the characters of them are examined and has been given a directional example for new futural works. Beside this, topografic and original construction properties of Kashgar, and the influence of these on the new construction of the city are examined. Special life habits of Uygurs, cultural and climatic characters, the main factors of forming residential housing, the plan typology of housing, the characters of typological housing, the process of formation, the logics of composed streets, and the factors of composed open spaces are analyzed. According to the results, and new design suggestion is given for urban renewal of the old Kashgar. In this suggestion, Rhinoceros and its plugin Grasshopper interface as one of the most useful modern design tools are applied and housing patterns and street compositions are examined. With the help of the data, forming new digital libraries, constructions which are similar to old Kashgar are obtained. In this process, the dynamics, belonged to old constructions are used during formation of the constructions in the design software. As a conclusion the new construction is discussed in coherence aspects.