Hemşirelerin mesleki otonomileri ile zaman yönetimi becerileri arasındaki ilişki

Abstract

Sağlık kuruluşlarında hemşirelerin yoğun çalışma tempolarında, kısıtlı zamanda, hızlı ve doğru karar vermeleri gerektiği bilinmektedir. Hemşirelerde mesleki otonomi, karar verebilmeyi ve mesleki bilgisine uygun hareket edebilme yetkinliğini tanımlamaktadır. Bu bağlamda araştırma hemşirelerin, mesleki otonomileri ile zaman yönetimi becerileri arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla yapılmıştır. Bu araştırma tanımlayıcı ve ilişki arayıcı yapıda olup, Türkiye genelinde 380 hemşire ile yapılmıştır. Veriler “Kişisel Bilgi Formu”, “Zaman Yönetimi Ölçeği” ve “Hemşire Aktivite Ölçeği” aracılığıyla, çevrimiçi anket kullanılarak Şubat 2024 – Temmuz 2025 tarihleri arasında toplanmıştır. Verilerin analizinde Mann-Whitney U testi, Kruskal Wallis, Fisher’in Kesin Ki-kare, Pearson Ki-kare, Fisher-Freeman-Halton ve Bonferroni testleri kullanılmıştır. Anlamlılık düzeyi α=0.05 olarak belirlenmiştir. “Hemşire Aktivite Ölçeği” ortalamasının 170,77, “Zaman Yönetimi Ölçeği” ortalamasının 74,70, puan olduğu belirlenmiştir. İki ölçek arasındaki ilişki incelendiğinde “Hemşire Aktivite Ölçeği” ile “Zaman Yönetimi Ölçeği” arasında zayıf düzeyde anlamlı negatif bir korelasyon tespit edilmiştir (r =-0,346, p < 0,001). Kadın cinsiyette erkeklere oranla zaman harcatıcıların arttığı (p<0,001), lisans üstü eğitimi olanlarda zaman yönetim tutumlarının en düşük puana sahip olduğu (p=0,005), çocuk sahibi olanlarda zaman yönetimi tutumlarının daha yüksek olduğu (p=0,030), idari görevi olan hemşirelerde ise otonomi puanlarının arttığı belirlenmiştir (p=0,004). Araştırmada hemşirelerin orta seviyede mesleki otonomiye ve düşük zaman yönetimi becerilerine sahip oldukları sonucuna ulaşılmıştır. Hemşirelerin mesleki otonomi seviyeleri arttıkça zaman yönetimi becerilerinin azaldığı belirlenmiştir. İdari görevler ya da mesleki eğitimin artması ile değişen sorumluklar otonomiyi arttırırken, zaman yönetimini zorlaştırdığı görülmektedir. Hemşirelerin zaman ve otoritelerini daha etkin yönetebilmeleri için artan otonomiyle beraber bireysel gelişimlerinin de güçlendirilmesi önerilmektedir.

It is well known that nurses in healthcare settings must make quick and accurate decisions in a busy work schedule and limited time. Professional autonomy in nurses defines the ability to make decisions and act in accordance with professional knowledge. In this context, this study aimed to determine the relationship between nurses' professional autonomy and time management skills. This descriptive and correlational study was conducted with 380 nurses across Turkey. Data were collected using the "Personal Information Form," "Time Management Scale," and "Nurse Activity Scale" and an online survey between February 2024 and July 2025. Data were analyzed using the Mann-Whitney U test, Kruskal-Wallis, Fisher's Exact Chi-square, Pearson's Chi-square, Fisher-Freeman-Halton, and Bonferroni tests. The significance level was set at α=0.05. The mean score for the "Nurse Activity Scale" was 170.77, and the mean score for the "Time Management Scale" was 74.70. When the relationship between the two scales was examined, a weakly significant negative correlation was found between the "Nurse Activity Scale" and the "Time Management Scale" (r = -0.346, p < 0.001). It was determined that females were more likely to waste time compared to males (p < 0.001), those with postgraduate education had the lowest time management attitudes (p = 0.005), those with children had higher time management attitudes (p = 0.030), and nurses with administrative duties had increased autonomy scores (p = 0.004). The study concluded that nurses have a moderate level of professional autonomy and a low level of time management skills. It was determined that as nurses' professional autonomy increases, their time management skills decrease. While administrative duties or increased professional training increase autonomy, changing responsibilities appear to complicate time management. To enable nurses to manage their time and authority more effectively, it is recommended that their personal development be strengthened alongside increased autonomy.