Ahmed-i Dâ’î’nin Terceme-i Tezkiretü’l-Evliyâ’sı (inceleme - metin)

Abstract

Ferîdüddîn-i Attâr’ın 617 / 1220 yılında Farsça kaleme aldığı Tezkiretü’l-Evliyâ adlı eserinin Ahmed-i Dâ’î tarafından yapılan tercümesi olan Terceme-i Tezkiretü’l-Evliyâ, bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Çalışma giriş, üç bölüm, sonuç, sözlük, kişi, yer, eser isimleri dizini ve yazma nüshanın örnek metinlerinden meydana gelmektedir. Giriş bölümünde tezkirenin tanımı yapılarak Arap, Fars ve Türk edebiyatındaki gelişimi hakkında kısaca bilgi verildi. Devamında Ferîdüddîn-iAttâr’ın hayatı ve eserlerine değinilerek müellifin Tezkiretü’l-Evliyâ’sının önemi, tercümeleri ve kaynakları üzerinde duruldu. Birinci bölümde Ahmed-i Dâ’î’nin hayatı, edebî kişiliği ve eserleri tanıtıldı. İkinci bölümde öncelikle eserin nüsha değerlendirmesi yapılarak eserin kime ait olduğu hakkındaki tartışmalardan sözedildi. Devamında Terceme-i Tezkiretü’l-Evliyâ’nın geniş bir incelemesine yer verildi. Üçüncü bölümde metin tespitiyle ilgili hususlar, metnin imlası ve Terceme-iTezkiretü’l-Evliyâ’nın trasnkripsiyonlu metni yer almaktadır. Çalışmanın sonunda sonuç, sözlük, kişi, yer ve eser isimleri dizini ile yazma nüshadan örnek varaklar bulunmaktadır.

Terceme-i Tezkiretü’l-Evliyâ, which is Ahmed-i Dâ'î's translation of Ferîdüddîn-i Attâr's work Tezkiretü’l-Evliyâ, written in Persian in 617 / 1220, constitutes the subject of this study. The study consists of an introduction, three chapters, conclusion, dictionary, index of names of people, places and works, and sample texts of the manuscript. In the introduction section, the definition of tezkire was made and brief information was given about its development in Arabic, Persian and Turkish literature. Subsequently, the life and works of Ferîdüddîn-i Attâr were touched upon and the importance of the author’s Tezkiretü’l-Evliyâ, its translations and sources were emphasized. In the first part, Ahmed-i Dâ’î’s life, literary personality and works were introduced. In the second part, firstly, the copy of the work was evaluated and the debates about who owned the work were mentioned. Afterwards, an extensive review of Terceme-i Tezkiretü’l-Evliyâ was given. In the third chapter, issues related to text identification, spelling of the text and the transcribed text of Terceme-i Tezkiretü’l-Evliyâ are included. At the end of the study, there is a conclusion, a dictionary, an index of names of people, places and works, and sample sheets from the manuscript.