Rus dış politikasının yeniden yapılanmasında Asya Faktörü

Abstract

Uluslararası ilişkiler sistemi pek çok defa dönüşmüş, dönüşümlere de çoğunlukla savaşlar yol açmıştır. Ancak Boris Yeltsin, Stanislav Şuşkeciç ve Leonid Kravçuk, ‘Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliği’nin uluslararası hukukun bir öznesi ve bir jeopolitik gerçeklik olarak varlığını sona erdirmekle’ bu defa ılımlı bir değişimi tetiklemişlerdir. 1991 Belovejsk Antlaşması ile birlikte Rusya, dönüşmüş ve beraberinde sistemi de dönüştürmüştür. Bu tez, Rus dış politikasında yaşanan değişimde Asya’nın ne yönde ve ölçüde rol oynadığına odaklanmaktadır. Çalışma, Putin dönemi ile sınırlandırılmış ve inşacı yaklaşımla ele alınmıştır. Tezin kavramsal çerçevesi buna göre çizilmiş ve Rus dış politikasında meydana gelen dönüşümler maddi ve normatif açıdan değerlendirilmiştir. Rusya açısından Asya’yı temsil eden Çin, Hindistan ve Japonya, tezin odaklandığı aktörler olmuş ve bu ülkeleri ile Rusya’nın hem ikili hem çok taraflı ilişkileri incelenmiştir. Nihayetinde ise Asya ile Rusya’nın karşılıklı ilişkileri yapı-yapan etkileşimi bağlamında değerlendirilmiş ve yaşanan sosyal inşa sürecinin Rus dış politikası üzerindeki dönüştürücü etkisi ortaya konmuştur. Bu tezde, Asya’nın çoğunlukla Çin tarafından temsil edildiği ve Rusya’yı inisiyatif almaya zorladığı sonucuna ulaşılmıştır. Ulaşılan bir başka önemli sonuç ise Rusya, Çin ve Hindistan gibi aktörler arasındaki işbirliğinin çok kutupluluk iddiası çerçevesinde geliştirildiğidir.

The system of international relations has transformed quite a lot and wars have mostly led to these transformations. However, Boris Yeltsin, Stanislav Shushkecic and Leonid Kravchuk have triggered a moderate change this time by ‘dissolving the existence of the Union of Soviet Socialist Republics as a subject of international law and as a geopolitical reality’. With the Belovejsk Agreement in 1991, Russia was transformed and concomitantly transformed the system. This thesis study focuses on how and to what extent Asia plays a role in the change experienced in Russian foreign policy. The study is limited to the Putin period and addressed with the constructivist approach. The conceptual framework of the thesis is formed accordingly and the transformations in Russian foreign policy are evaluated in terms of material and normative aspects. China, India and Japan, representing Asia from the perspective of Russia, have been the actors that the thesis has focussed on and both bilateral and multilateral relations of these countries with Russia have been examined. Eventually, the relations between Asia and Russia have been assessed within the context of the structure-agent interaction and the transformative effect of the social construction process on Russian foreign policy has been revealed. In this thesis, it has been concluded that Asia was mostly represented by China and it forced Russia to take the initiative. Another crucial conclusion is that the cooperation between actors such as Russia, China and India was formed within the framework of the claim of multipolarity.