Uluabat gölü sulakalan bölgesi epifitik diyatomeleri ile su kalitesi arasındaki ilişkiler

Abstract

Bu çalışmada ülkemizin 14 RAMSAR alanından biri olan Uluabat Gölü'nün sulakalan bölgesinde bitkiler üzerinde yaşayan epifitik diyatomeler kullanılarak su kalitesinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Aynı zamanda bu çalışma Uluabat Gölü sulak alanının, epifitik diyatome kompozisyonunun ortaya konmasına da katkıda bulunması amaçlanmıştır. Epifitik diyatome örnekleri, Haziran 2014- Mayıs 2015 tarihleri arasında aylık olarak beş istasyondan alınmıştır. Ayrıca 23 çevresel değişken ise gölün fiziksel ve kimyasal yapısını tespit etmek için ölçülmüştür. PCA analizi sonuçları 23 çevresel değişkenden ilk eksende CO32-, HCO3-, pH ve CO2'nin göl suyunun fiziksel ve kimyasal yapısını temsil ettiğini göstermektedir. Epifitik diyatomeler çalışma boyunca 87 taksonla temsil edilmişler, özellikle iki Cocconeis türü çalışma boyunca devamlı mevcut olmaları ve yüksek nispi bolluk değerlerine ulaşmaları ile önemli olmuşlardır. Bu türleri Nitzschia amphibia Grunow ve Gomphonema parvulum (Kützing) Kützing türleri izlemiştir. CCA analizi sonuçları epifitik diyatomeleri zamansal ve mekansal etkileyen en önemli çevresel değişkenlerin sırasıyla CO32-, sıcaklık, NO3-N, SO4, AKM, Mg+2 ve Ca+2 olduğunu göstermiştir. Çalışmada aynı zamanda epifitik diyatomeler kullanılarak hesaplanan dört ana metrik grubunda toplam 61 metrik uygulanmıştır. Test edilen metriklerin büyük kısmının epifitik diyatome kompozisyonunu temsil ettiği görülmüştür. Ancak uygulanan istatistiksel analizler sonucunda 24 metriğin çevresel değişkenlerle anlamlılık gösterdiği tespit edilmiştir. Çevresel değişkenler ile en önemli anlamlılığı %Cym+Enc ve TR-M metrikleri göstermiştir. Metrikler ve çevresel değişkenler arasındaki ilişkiyi belirlemek için 24 metrik ve çevresel değişkenler kullanılarak RDA analizi uygulanmıştır. Bu analize göre test edilen metriklerin Mg+2, CO3-2, sıcaklık, NO3-N, TH ve SO4 ile anlamlılık gösterdiği tespit edilmiştir. Çalışma sonunda epifitik diyatomelere dayanarak hesaplanan metriklerin Uluabat Gölü sulakalanında diğer çevresel değişkenlerle iyi ilişki gösterdiği, biyolojik su kalitesinin belirlenmesinde kullanılmasının uygun olduğu ve epifitik diyatomelerin su kalitesinin belirlenmesinde iyi bir indikatör olduğu görüşüne varılmıştır.

In this study, the aim of the determined the water quality by using epiphytic diatoms, which living on macrophytes at Lake Uluabat wetland area, one of the fourteen RAMSAR sites for Turkey. They also aimed to determined epiphytic diatom composition at Lake Uluabat wetland area. Samples of epiphytic diatoms collected monthly from 5 different sites between June 2014 to May 2015. Additionally, 23 environmental variables were measured to determine physical and chemical structure of the lake water. The results of the PCA analysis howed that CO32-, HCO3-, pH and CO2 the most important variables which represents the physical and chemical structures of the lake water. Epiphytic diatoms are represented by 57 taxa and especially two Cocconeis species are the most important taxa which are found continuously exist and high relative abundance at the study period. Nitzschia amphibia Grunow and Gomphonema parvulum (Kützing) Kützing are the other two most important species which are found the whole study period. The results of the CCA analysis also indicated that CO32-, temperature, NO3-N, SO4, AKM, Mg+2 and Ca+2 are the most important environmental variables affecting the spatial and temporal structure of the epiphytic diatoms. Sixty one metrics in 4 main metric groups which calculated on the basis of epiphytic diatoms were also evaluated in the study. It was revealed that most of the tested metrics represents epiphytic diatom community structure. However 24 metrics displayed significance relationships among the whole physical and chemical variables. The metrics which showed most significance with environmental variables were % Cym+Enc and TR-M respectively. RDA analysis was applied to determine the relationship between significant metrics and 23 environmental variables. According to this analysis, Mg+2, CO3-2, temperature, NO3-N, TH and SO4 are showed significance relationships between tested metrics. It is concluded that these metrics depending on epiphytic diatoms are close relationships between environmental variables at Lake Uluabat wetland area, appropriate for determination of biological water quality and also concluded that epiphytic diatoms might also be a good indicator to determine water quality.