Küreselleşmenin gümrük vergilerine etkisi: Türkiye örneği
Loading...
Date
2023-12-15
Authors
Şahin, Merve
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Bursa Uludağ Üniversitesi
Abstract
Çalışmanın amacı küreselleşmenin ülkelerin vergi sistemlerinde belli bir yer tutan gümrük vergisi gelirlerini azalttığı yönündeki genel kanının Türkiye için geçerli olup olmadığını ele alıp incelemektir. Küreselleşme; sermaye hareketleri, üretim, ticaret ve teknolojinin uluslar üstü bir nitelik kazanmasıyla gündeme gelen bir kavramdır. Ekonomik sınırların kaldırılması ile başlayan küreselleşme süreci, daha sonrasında iletişim ve ulaşım teknolojilerindeki büyük sıçramalarla günümüzde artık toplumları her açıdan etkileyebilen bir süreç haline gelmiştir. Küreselleşmenin en önemli unsurlarından biri de ticari küreselleşmedir. Bu küreselleşmeyle birlikte dünya çapında mal ve hizmet akımları üzerindeki engellerin azaltılması veya yok edilmesiyle ülkelerin birbirleriyle yaptıkları ticaretin daha da fazla genişlemesine neden olmuştur. Ticaretin küreselleşme çabalarıyla GATT’tan Dünya Ticaret Örgütüne uzanan bir süreçle birlikte dünya ticaretinin kuralları belirlenmiş ve ülkeler arasındaki ticaret dünya çapında serbest hale gelmiştir. GATT ile birlikte gümrük tarife ve kota uygulamaları kaldırılmış; uluslararası ticaretin gün geçtikçe gelişmesinde azalan gümrük vergisi uygulamaları ve ülke sınırlarının etkisini kaybetmesinin rolü büyük olmuştur. Ülkemiz 1980 yılı itibariyle dünyada yaşanan ticari serbestleşme faaliyetleri ve bu yönde atılan adımlarla birlikte kapalı ithal ikamesine dayalı bir ekonomiden ihracata dayalı ekonomi modeline geçerek kendine küresel pazarlarda yer bulmaya çalışmıştır. Dünya ekonomisini yönlendirilen kuruluşlar ve bu kuruluşların belirlediği kurallara uyma yükümlülüğünü kabul etmiştir. Bu küresel sistem içerisinde en önemli ticaret ortağımız olan Avrupa Birliği ile ticari ilişkilerde bulunulmuş bu ortalık hem ihracat hem de ithalatımıza yansımıştır. Türkiye, bu ticaret ortaklığın bir parçası olarak AB’ye üyelik sürecinde gümrük birliğine üyelik gerçekleştirmiş ve birlik içerisindeki gümrük vergileri ve eş etkili vergilerin kaldırılmasını ve üçüncü ülkelere karşı ortak gümrük tarifesini uygulanmasını kabul etmiştir. Çalışmanın sonunda Türkiye’nin gümrük vergileri ile ilgili verileri incelenerek ticaretin küreselleşmesi ve gümrük birliğinin gümrük vergilerinden sağlanan gelirlerde çok ciddi kayıpların yaşanmasına yol açmadığı, gümrük vergilerinin toplam vergi gelirleri içindeki payının günümüze gelinceye dek yıllar itibariyle artan bir seyir izlediği tespiti yapılmıştır.
The aim of the study is to examine whether the general belief that globalization reduces customs tax revenues, which have a certain place in the tax systems of countries, is valid for Turkey. Globalization is a concept that has come to the agenda with the supranationalization of capital movements, production, trade and technology. The process of globalization, which started with the abolition of economic borders, has become a process that can affect societies in every aspect with the great leaps in communication and transportation technologies. One of the most important elements of globalization is commercial globalization. With this globalization, the reduction or elimination of barriers to the flow of goods and services around the world has led to a further expansion of trade between countries. With the globalization efforts of trade, from GATT to the World Trade Organization, the rules of world trade have been determined and trade between countries has become free worldwide. With the GATT, customs tariffs and quota practices were abolished; decreasing customs duty practices and the loss of the effect of country borders played a major role in the development of international trade day by day. With the trade liberalization activities in the world as of 1980 and the steps taken in this direction, our country has tried to find a place in global markets by switching from a closed import substitution-based economy to an export-based economy model. It has accepted the obligation to comply with the organizations that direct the world economy and the rules set by these organizations. Within this global system, the European Union, our most important trade partner, has become a member of the European Union. At the end of the study, Turkey's data on customs duties were examined and it was determined that the globalization of trade and the customs union did not cause serious losses in the revenues obtained from customs duties, and that the share of customs duties in total tax revenues has followed an increasing trend over the years until today.
The aim of the study is to examine whether the general belief that globalization reduces customs tax revenues, which have a certain place in the tax systems of countries, is valid for Turkey. Globalization is a concept that has come to the agenda with the supranationalization of capital movements, production, trade and technology. The process of globalization, which started with the abolition of economic borders, has become a process that can affect societies in every aspect with the great leaps in communication and transportation technologies. One of the most important elements of globalization is commercial globalization. With this globalization, the reduction or elimination of barriers to the flow of goods and services around the world has led to a further expansion of trade between countries. With the globalization efforts of trade, from GATT to the World Trade Organization, the rules of world trade have been determined and trade between countries has become free worldwide. With the GATT, customs tariffs and quota practices were abolished; decreasing customs duty practices and the loss of the effect of country borders played a major role in the development of international trade day by day. With the trade liberalization activities in the world as of 1980 and the steps taken in this direction, our country has tried to find a place in global markets by switching from a closed import substitution-based economy to an export-based economy model. It has accepted the obligation to comply with the organizations that direct the world economy and the rules set by these organizations. Within this global system, the European Union, our most important trade partner, has become a member of the European Union. At the end of the study, Turkey's data on customs duties were examined and it was determined that the globalization of trade and the customs union did not cause serious losses in the revenues obtained from customs duties, and that the share of customs duties in total tax revenues has followed an increasing trend over the years until today.
Description
Keywords
Gümrük vergileri, Dış ticaret vergileri, Vergi politikası, Küreselleşme, Avrupa Birliği, Gümrük birliği, Dış Ticaret, Customs duties, Foreign trade taxes, Tax policy, Globalization, European Union, Customs union, Foreign trade
Citation
Şahin, M. (2023). Küreselleşmenin gümrük vergilerine etkisi: Türkiye örneği. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Bursa Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.