Nepotizmin çalışan davranışları üzerindeki etkileri

Abstract

Günümüzde önemli problemlerden biri haline gelen nepotizm kamu ve özel sektörlerde varlığını korumakta ve örgütsel davranışları doğrudan etkilemektedir. Organizasyonlar için önemli bir kaynak olan insan kaynağını etkileyen nepotizm algısı zamanla örgütsel davranışlara yansımaktadır. Bu araştırmanın amacı, özel ve kamu sektöründeki nepotizm uygulamasının çalışanların örgütsel davranışlarına etkilerini araştırmaktır. Araştırma Bursa ilinde yer alan özel ve kamu bankalarında uygulanmıştır. Araştırmanın örneklemini 170’i kamu sektörü 136’sını özel sektör olmak üzere toplam 306 kişi oluşturmaktadır. Örneklemi oluşturan çalışanlara demografik özellikleri belirleyen sorular, nepotizm algısını belirleyen sorular, örgütsel bağlılığı belirleyen sorular, iş tatminini belirleyen sorular ve iş stresini belirleyen sorular olmak üzere toplamda beş bölümden oluşan bir anket formu yöneltmiştir. Bu bağlamda çalışanların nepotizm algısının örgütsel davranışlara etkisi belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmada verilerin analizinde IBM SPSS Statistics 24.00 paket programı kullanılmıştır. Analizlerde Bağımsız örneklem T Testi, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA), Pearson Korelasyon ve Spearman Korelasyon analizi uygulanmıştı. p< 0.05 için tüm sonuçlar istatiksel olarak anlamlı kabul edilmiştir. Elde edilen veriler, nepotizmin ile örgütsel bağlılık ve alt boyutlarından biri olan duygusal bağlılık arasında anlamlı bir ilişki tespit edilememiştir. Nepotizm ile normatif bağlılık(r=0,266; p<0,01) ile arasında pozitif anlamlı bir ilişki olduğu saptanmıştır. Örgütsel bağlılık alt boyutu olan devam bağlılığı ile nepotizm arasında negatif anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir (r- 0,210; = p<0,01). Bu sonuca göre iş görenlerin nepotizm algılarının artması durumunda duygusal bağlılık ve normatif VI bağlılığın azalacağı, devam bağlılığının artacağı iddia edilmiştir. Araştırmada nepotizm ve iş tatmini arasında negatif anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir (r=-0,334, p<0,01). Bu sonuca göre nepotizm algısı arttıkça iş tatminin azalacağı iddia edilmektedir. . Araştırma nepotizm ve iş stresi arasında pozitif anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir (r=0,378, p<0,01). Bu sonuca göre Nepotizm algısı artıkça iş stresi düzeyinin artacağı iddia edilmektedir. Araştırmada yapılan T Testi analiz sonucunda kamu işletmelerinde çalışanların nepotizm algısının, özel işletmelerde çalışanlara göre daha fazla olduğu saptanmıştır.

At present, nepotism, which has become one of the major problems, maintains its existence in the public and private sectors and directly affects organizational behaviors. The perception of nepotism, which affects human resources, which is an important resource for organizations, is reflected in organizational behaviors over time. The aim of this study is to investigate the effects of nepotism in the private and public sector on the organizational behaviors of employees. The research was conducted in private and public banks in Bursa. The sample of the research consists of 306 people in total, 170 of which are public sector and 136 of which are private sector. The sample of the study was directed to a questionnaire consisting of five sections: questions determining demographic characteristics, questions determining perception of nepotism, questions determining organizational commitment, questions determining job satisfaction, and questions determining work stress. In this context, the effect of employees' perception of nepotism on organizational behaviors was tried to be determined. SPSS.24 package program was used in the analysis of the data. The data were analyzed using descriptive statistics, “ Correlation Test”,” Confirmatory Factor Analysis ’’ and “Structural Equation Model” techniques. For p <0.05, all results were considered statistically meaningful. The data obtained did not reveal a significant relationship between nepotism and organizational commitment and emotional commitment. There was a positive correlation between nepotism and normative commitment (r = 0.266; p <0.01). A negative correlation was found between nepotism VIII and continuation commitment which is the sub-dimension of organizational commitment (r = - 0.210; p <0.01). According to this result, it is claimed that if the perception of nepotism increases, the continuation commitment will decrease and normative commitment will increase. A negative correlation was found between nepotism and job satisfaction (r = -0.3334, p <0.01). According to this result, it is claimed that as the perception of nepotism increases, job satisfaction decreases. There was a positive correlation between nepotism and work stress (r = 0.378, p <0.01). According to this result, it is claimed that as the perception of Nepotism increases, the level of work stress will increase. As a result of T-test analysis, it is found that the perception of nepotism is higher in public enterprises than in private enterprises.