Tüberküloz hastalarında mannoz bağlayıcı lektin ve tümör nekrozis faktör-alfa gen polimorfizmlerinin araştırılması

Abstract

Bütün dünyada önemini sürdüren bir enfeksiyon hastalığı olan tüberkülozun etkeni olan mycobacterium tuberculosis ile enfekte olan bireylerin hemen hemen tamamında enfeksiyon gelişmekte, ancak bu kişilerin %5-10 kadarında hastalık tablosu ortaya çıkmaktadır. Bu hastaların çok azında altta yatan bir risk faktörü tespit edilebilmektedir. Özellikle son yıllarda yapılan çalışmalar, bu durumdan sosyoekonomik faktörler, kalabalık yaşam ve malnütrisyon gibi çevresel faktörler kadar, konağa ait genetik faktörlerin de sorumlu olduğunu ortaya koymuş ve tüberküloza genetik yatkınlık oluşturan pek çok genetik faktör belirlenmiştir. Bunlar arasında mannoz bağlayıcı lektin ve tümör nekrozis faktör-alfa üzerinde de durulmaktadır. MBL, mycobacterilerin makrofajlara alınmasını sağlayan bir bağlayıcı protein olarak görev yapmaktadır. Bu nedenle düşük serum MBL düzeylerine neden olan fonksiyonel mutasyonların pulmoner tüberküloza yatkınlığı artırabileceği üzerinde durulmaktadır. TNF-α ise mycobacteri enfeksiyonlarının hem invivo hem de invitro kontrolünde rol oynayan önemli bir sitokindir. Bu çalışmanın amacı tüberküloz tanısı alan olgular ile sağlıklı kontrol grubunda TNF-α ve MBL gen polimorfizmi sıklığını karşılaştırarak, tüberküloz ile TNF-α ve MBL gen polimorfizmi arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır. Çalışmamıza 69 tüberkülozlu ve 70 sağlıklı birey dahil edildi. Çalışmada izole edilen DNA’larda MBL ve TNF-α A/G gen polimorfizmi belirlemek için PCR (Polymerase Chain Reaction) yöntemi kullanılarak genotipleme yapıldı. Agaroz jel elektroforezinde oluşan bantlara göre genotip tayini yapıldı. İstatistiksel değerlendirme Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyoistatistik Anabilim Dalı’nda SPSS 13.0 paket programı kullanılarak yapıldı. TNF-α genotip çalışmasında tüberküloz grubunda 0 kişide AA genotipi, %18.8 kişide GA genotipi, %81.2 kişide GG genotipi mevcuttu. Kontrol grubunda; %2.9 kişide AA genotipi, %11.4 kişide GA genotipi ve %85.7 kişide GG genotipi saptandı. MBL genotip incelemesinde ise tüberküloz grubunda %11.6 AA genotipi, %18.8 kişide GA genotipi, %69.6 kişide GG genotipi saptanırken, kontrol grubunda %17.1 kişide AA genotipi, %15.7 kişide GA genotipi ve %67.1 kişide GG genotipi bulundu. Her iki grup arasında MBL gen polimorfizmi açısından anlamlı bir farklılık gözlenmedi (p=0.614). Bulgularımız TNF-α ve MBL gen polimorfizmleri ile tüberküloz gelişme riski arasında bir ilişki olmadığını göstermiştir; ancak, olgu sayısı sınırlı olduğu için bu sonuç daha geniş serili çalışmalarla desteklenmelidir.

Tuberculosis is still an important infectious disease all around the world. Its etiologic agent, Mycobacterium tuberculosis, infects nearly all exposed people, but only 5-10% of them developed clinical disease. In only a few of these individuals, an underlying condition can be found. Genetic factors of the host are as important determinants for developing tuberculosis as socioeconomical status, crowded living conditions and malnutrition. Many genetic factors have been studied and TNF-α (Tumor Necrosis Factor- alpha) and MBL (Mannose Binding Lectin) have been found to be associated with tuberculosis. MBL functions as a binding protein which provides mycobacterium to take in macrophages. So it is emphasized that functional mutations which lead to low serum MBL levels can increase susceptibility to pulmonary tuberculosis. TNF-α is an important cytokine that play role in the control of mycobacterial infections both in vivo and in vitro. The purpose of this study is to investigate the presence of TNF-α and MBL genetic polymorphism in tuberculosis patients. It is intended to evaluate whether this genetic variability is a predisposition. 69 patients and 70 healthy control subjects were enrolled in our study. Genotyping was made by using PCR methods to determine TNF-α and MBL A/G gene polymorphism in DNA that are isolated in study. Genotypes were performed according to bands occurring on agarose gel electrophoresis. Statistical analyses were performed at Uludag University Biostatistics Department using SPSS version 13.0 programme. The ration of AA genotype was 0%, GA genotype was 18.8% and GG genotype was 81.2% in patients group; AA genotype was 2.9%, GA genotype was 11.4%, GG genotype was 85.7% in control groups for TNF-α. The ration of AA genotype was 11.6%, GA genotype was 18.8 % and GG genotype was 69.6% in patients group; AA genotype was 17.1%, GA genotype was 15.7%, GG genotype was 67.1% in control groups for MBL. There wasn’t statistically significant difference for AA, GA and GG genotypes between patients and controls (p>0.05). Our finding have showed that there is no relationship between TNF-α and MBL gene polymorphism and risk of development of tuberculosis; but this result should be supported by studies due to its limited patient number.