Türkiye'de yenilenebilir enerji teknolojilerinin binalarda kullanımına yönelik model önerisi

Abstract

Artan enerji ihtiyacı ile binalarda enerjiyi etkin kullanma, yenilenebilir enerji teknolojilerinin kullanılması konuları önemli hale gelmektedir. Bina üretim süreci, çok aktörlü, çok fazla karar ve ölçüt içeren, nitel ve nicel verilerin bir arada yer aldığı karmaşık bir süreçtir. Bu süreç gereksinimlere bağlı olarak karar verme eylemi gerektirir. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de yenilenebilir enerji teknolojilerinin (YET) binalarda kullanılmasına ilişkin karar vermede etkili kriterlerin belirlenmesi, kriterlerin önem derecelerinin ortaya konması, kriterlerle teknolojilerin karşılaştırılması ve yenilenebilir enerji teknolojilerinin yaygın olarak kullanılmasına yönelik bir öneri karar verme modelinin tanımlanmasıdır. Çalışma nitel ve nicel araştırma yöntemleri ile yürütülmüştür. Literatürden elde edilen bilgiler doğrultusunda, bina tasarımı sürecini etkileyen aktörlerden (mimar, mühendis, danışman, işveren, kullanıcı) oluşan uzman grupla derinlemesine görüşme yöntemi ile YET’in kullanılması konusunda ana kriterler ve alt kriterler belirlenmiştir. Belirlenen kriterlerin önem derecelerinin ortaya konması, kriterlerle teknolojilerin karşılaştırılması ve uygun teknolojinin seçimine karar verilebilmesi için Analitik Hiyerarşi Prosesi kullanılarak öneri model oluşturulmuştur. Karar verme modelinin bina üretim sürecinde YET ile ilgili kriterlerin belirlenmesi, ağırlıklarının bulunması ve uygun teknolojiye karar vermede kullanılabileceği öngörülmüştür.

With the increasing need for energy, issues related to using energy efficiently in buildings and employing renewable energy technologies are gaining significance. The building production process is intricate, involving numerous stakeholders, multiple decisions, and a combination of qualitative and quantitative data. This process necessitates decision-making based on specific requirements. The objective of this study is to identify effective criteria in decision-making concerning the use of renewable energy technologies (RET) in buildings in Turkey. It aims to highlight the importance of these criteria, compare them, and technologies, and define a recommendation decision-making model for the widespread adoption of renewable energy technologies. The study employed qualitativeand quantitative research methods. Based on information gathered from the literature, themain criteria and sub-criteria for RET utilization were determined through in-depthinterviews with an expert group, including individuals influencing the building design process (architects, engineers, consultants, employers, and users). A recommendation model was developed using the Analytical Hierarchy Process to highlight the significance of identified criteria, compare criteria and technologies, and facilitate the selection of the most appropriate technology. The study demonstrated that the decision-making model can be utilized in determining RET-related criteria in the building production process, establishing their weights, and make informed decisions regarding the appropriatete chnology.