Koyunların kanında çinko seviyeleri ile karbonik anhidraz aktiviteleri arasındaki ilişkilerin araştırılması

Abstract

Bursa ve yöresinde yaygın olan çinko yetmezliğini araştırmak için yapılan bu çalışmada 3. 5-4. 5 yaşlı toplam 230 Merinos koyunu araştırma materyali olarak kullanıldı. Gruplar 134 tanesi düşük çinko düzeyli, 96 tanesi ise normal çinko düzeyli olarak iki gruptan oluşmuştur. Araştırmadaki temel amaç çinko yetmezliği olan koyunların kanlarındaki çinko miktarları ile karbonik anhidraz enzimi aktiviteleri arasındaki ilişkileri açıklamaktır. Plazma çinko düzeyleri ug/100 ml, karbonik anhidraz aktivitesi ünite/ml olarak belirlendi. Ayrıca eritrosit sayısı 10 6 /mm3 ve 10 4 /mm3 eritrosite karşılık gelen karbonik anhidraz aktivitesi de hesaplandı (karbonik anhidraz aktivitesi/eritrosit sayısı). Çinko düzeylerine göre gruplandırılan koyunlarda tüm değerler karşılaştırıldı. Atomik absorpsiyon spektrof otometrede dilüsyon metoduyla belirlenen çinko miktarları incelendiğinde; çinko düzeyi normal olan grupta ortalama değer 108. 56 ± 2. 05, düşük grupta ise 58. 3 ± O. 96 olarak saptandı. Gruplar arasındaki fark %46. 3 idi ve bu değerler istatistiksel olarak P < O. 01 düzeyinde önemli bulundu. Eritrosit sayıları gruplara göre farklılık göstermiş tir. Çinko düzeyi normal grupta 8.58 + 0.09 x 10 4 /mm3, düşük grupta 12.3 + 0.2 x 10 6 /mm olarak bulundu. Bu değerler arasındaki fark %43.5 idi ve istatistiksel olarak P < 0.01 düzeyinde önemliydi. Kanda sadece eritrositlerde bulunan karbonik anhidraz enzimi aktivitesi Wilbur-Anderson ünitesi olarak Maren (60) tarafından geliştirilen özel reaksiyon tüpü yardımı ile saptandı. Çinko düzeylerine göre karbonik anhidraz aktivitesi değerleri düşük ve normal gruplarda sırasıyla 3251.49 ± 121.3, 3778.12 ± 153.13 idi. Gruplar arasındaki fark, düşük grupta %13.94 daha azdı ve istatistiksel olarak tüm değerler P < O. 01 düzeyinde önemli bulundu. Karbonik anhidraz aktivitesinin eritrosit sayısına göre yorumlanması için karbonik anhidraz aktivitesinin (ünite/ml) eritrosit sayısına (milyon) oranı hesaplandı. Çinko düzeyi düşük grupta bu değer 273. 98 ± 10. 9, yüksek grupta 441.6 + 17.37 ve aktivite azalması %46.11 olarak saptandı. Değerler P<0.01 düzeyinde önemli idi. Gruplardan elde edilen değerler arasında yapılan korrelasyon analizlerinde çinko ile eritrosit sayısı arasında r=-0.76, çinko ile karbonik anhidraz aktivitesi arasında r=0.27, çinko ile karbonik. anhidraz aktivitesi/eritrosit sayısı arasında r=0.73 değerleri bulundu ve P < 0.01 düzeyinde önemli idi. Bu sonuçlara göre karbonik anhidraz enzimi aktivitesibelirlenerek plazma çinko değerleri hakkında fikir edinilebileceği kanısına varılmıştır.The investigations of the relationship betveen zinc levels and carbonic anhydrase activity in sheep blood. The main purpose of this study was to detect and describe the zinc deficiency in 3.3-4.5 years old Merino sheep gathered from different districts nearby Bursa province in Turkey. A sum of 230 sheep vere divided into tvo groups according to the zinc level measured in their blood plasma and the lov zinc group was consisted of 134 animals as the rest was the normal (approximately 80 microgram per 100 mİ as the lovest level of Zn) . To explain the relationship betveen the erythrocytic carbonic anhydrase enzyme activity and the zinc plasma level in sheep, the enzyme activity in Wilbur-Alderson units per mİ 6 3 of blood, containing approximately 8.58 + 0.09x10 /mm r. b. c. , for the normal sheep; and 108.56 ± 2.05 microgram/100 mİ of plasma for zinc in the normal group of sheep. The enzyme activity for carbonic anhydrase was found 3778.12 ± 153.13 units/ml of blood in the Controls. On the other hand the 6 3 corresponding values for r.b.c. counts 12.3 ± 0.2x10 /mm , for zinc 58.3 ± 0.96 microgram/100 mİ blood vere figured out for the lov zinc group. If ve divide these numbers by the r.b.c. counts the results for normal group vere 441.6 ± 17. 37 Milbur-Anderson units/106 r.b.c. and compares with the numbers obtained for 6 the low zinc group value of 273.98 ± 10.9 unit/10 r.b.c. These values demonstrate that the enzyme activity was down by 46 percent, in low zinc group of sheep. This intriguing result is not clear if one looks only on the numbers of enzyme activity without proportinating them with the numbers of r.b.c. that is tremendously increased due to the great decrease of the amount of serum of the blood which is seen very readly during the collecting of blood samples from ezperimental animals that caused several problems with very guickly clotting in the needles. This result shoved that the vhole blood volüme is decreased considerably but vas not evident by the numbers of r.b.c. The comparative findings clearly established that one can demonstrate the importance of as an element involving in metabolism and zinc deficiency may be determined by measuring the enzyme activity for carbonic anhydrase in the blood of sheep.Key words: Sheep, blood, erythrocyte, carbonic anhydrase activity, plasma zinc levels.