Nilüfer Çayı ve Nilüfer Çayı'na deşarj edilen kimi arıtma tesisi atık sularının sulama suyu kalite parametrelerinin belirlenmesi

Abstract

Özellikle evsel ve endüstriyel atıkların karıştığı sular ile sulanan tarım arazileri aşırı derecede kirlenmektedir. Sulamada kullanılan suların çeşitli organik ve kimyasal kirleticiler içermesi nedeniyle gerek toprak yapısında gerekse çeşitli zirai faaliyetlerde problemler ortaya çıkmaktadır. Bu çalışmada, pek çok tesisin arıtma sularının deşarj yeri olan ve aynı zamanda Bursa ilinin tarımsal sulama suyu kaynağının büyük bir kısmını oluşturan Nilüfer Çayı'nın sulama suyu kalite parametrelerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Nilüfer Çayı'na deşarj eden 5 arıtma tesisinin çıkış noktasından ve bu tesislerin deşarj ettikleri derelerden Ağustos 2013 –Mayıs 2014 arasında 4 farklı dönemde atıksu örnekleri alınmıştır. Alının su örneklerinde pH, EC, Sıcaklık, Klor, Sülfat, Nitrat - N, Amonyum -N, Fosfor, Bor, Karbonat, Bikarbonat, TKatyon ve Ağır metal parametreleri analiz edilmiş, SAR (sodyum adsorbsiyon oranı), RSC (sodyum karbonat kalıntısı) parametreleri hesaplanarak elde edilen sonuçlar Resmi gazetenin 13/2/2008-26786 sayılı su kirliliği kontrol yönetmeliğinde belirtilen kriterlere göre değerlendirilmiştir. Alınan su örneklerinde pH 7.04 – 9.36, EC 0.36 – 6.75 mS cm-1, sıcaklık 10.7 – 32.9°C, Amonyum-N iz – 86.73 mg l-1, Nitrat – N iz – 19.33 mg l-1, Fosfor 0 – 10.68 mg l-1, Bor 0 – 3.85 mg l-1, sülfat 7.82 – 624.03 mg l-1, klor 7.09 – 857.89 mg l-1 arasında belirlenmiş, RSC'nin iz – 45.19 mg l-1 ve SAR değerlerinin ise 0.21 – 36.71 arasında değiştiği hesaplanmıştır. Nilüfer Çayı ve Nilüfer çayı'na deşarj edilen kimi arıtma tesisleri atıksu kalite parametrelerinin dönemlere göre değişiklik gösterdiği, EC ve SAR dikkate alınarak yapılan sınıflandırmaya göre su numunelerinin C2S1-C4S4 sınıfları arasına girdiği tespit edilmiştir. Deşarj öncesi ve deşarj sonrası Nilüfer Çayı'ndan alınan su parametreleri incelendiğinde arıtma tesislerinden deşarj edilen suların Nilüfer Çayı'nın özellikle pH, EC, Amonyum, Fosfor, Sülfat, Bor ve Klor değerlerine olumsuz yönde etki ettikleri görülmüştür.Agricultural lands are extremely contaminated which were especially irrigated with water involving household and industrial waste. Lots of problems may occur in soils and at various agricultural activities due to the water used for irrigation which include organic and chemical pollutants. In this research, it is aimed to determine the irrigation water quality parameters of Nilüfer stream which is the most important irrigation water resource of Bursa and also the waste water discharge point of many water treatment plants. Wastewater samples were taken at four different periods between August 2013-Mayıs 2014 from the starting point of the five treatment plants that discharge to Nilüfer stream and from the stream which the treatment plants discharged. In water samples, pH, EC, temperature, chlorine, sulphate, nitrate - N, ammonium-N, phosphorus, boron, carbonate, bicarbonate, total ion and heavy metal parameters were analyzed. SAR (sodium adsorption ratio), RSC (residual sodium carbonate) parameters were calculated. The results obtained from the analysis, were evaluated according to the criteria specified in the water pollution control regulations in the Official Gazette 13/2 / No. 2008-26786. The amounts in the samples were determined respectively pH 7.04 – 9.36, EC 0.36 – 6.75 mS cm-1, temperature 10.7 – 32.9°C, ammonium-N trace – 86.73 mg l-1, nitrate - N trace – 19.33 mg l-1, phosphorus 0 – 10.68 mg l-1, Boron 0 – 3.85 mg l-1, sulphate 7.82 – 624.03 mg l-1, chlorine, 7.09 – 857.89 mg l-1. RSC trace – 45.19 mg l-1 and SAR 0.21 – 36.71. were calculated. Wastewater quality parameters of Nilüfer Stream and some treatment plants that discharge to this stream vary due to the periods. The classification according to the EC and SAR; wastewater samples classified between C2S1-C4S4 According to the analysed samples which were taken before and after the discharge, treatment plants wastewater discharges affected the Nilüfer streams some quality parameters negatively especially pH, EC, Ammonium, Phosphorus, Sulphate, Boron and Chlorine.