STEAM temelli müzik etkinliklerinin özel yetenekli öğrencilerin üstbilişsel farkındalık ve yaratıcılık potansiyellerine etkisi

Abstract

Bu çalışmada, özel yetenekli öğrencilere yönelik hazırlanmış STEAM temelli müzik etkinliklerinin öğrencilerin üstbilişsel farkındalık ve yaratıcılık potansiyellerine etkisi araştırılmıştır. Bu doğrultuda yapılan çalışma, 2022-2023 Eğitim-Öğretim yılında Bursa Halil İnalcık Bilim ve Sanat Merkezi’nde öğrenim gören ve 5. sınıfta okuyan 20 öğrenciye yönelik olarak hazırlanmıştır. Araştırma karma yöntem yaklaşımlarından iç-içe karma yöntemi temelinde tasarlanmıştır. Uygulama öncesinde öğrencilerin üstbilişsel farkındalıklarını belirlemek amacıyla Sperling, Howard ve Murpy (2002) tarafından 3-9. sınıf öğrencileri için geliştirilen ve Türkiye’deki öğrencilere Karakelle ve Saraç (2007) tarafından uyarlanan Üstbilişsel Farkındalık Ölçeği (ÜBFÖ-Ç), araştırmacılardan gerekli izinler alınıp kullanılmıştır. Ayrıca öğrencilerin yaratıcılık potansiyellerini belirlemek amacıyla Paris Descartes Üniversitesi’nden Lubart ve arkadaşları (2011) tarafından geliştirilen Yaratıcılık Potansiyelini Değerlendirme Testi (Evaluation of Potantial Creativity, EPoC) kullanılmıştır. Uygulama sonrasında da aynı testler tekrar edilerek gerekli değerlendirmeler yapılmıştır. Uygulama, 2022-2023 Eğitim-Öğretim yılının 2. döneminde başlanılmak üzere toplam 12 hafta sürecek şekilde planlanmıştır. Çalışmada 5 farklı etkinlik uygulanmıştır. Her etkinliğin sonunda öğrencilerin ilgili etkinliğe yönelik farkındalıklarının belirlenmesi amacıyla “Biçimlendirici Değerlendirme” gerçekleştirilmiştir. Uygulamanın sonunda ise yarı vii yapılandırılmış görüşme formu ile öğrencilerin STEAM temelli müzik etkinliklerine yönelik görüşleri belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmada elde edilen verilerin analizinde nicel ve nitel veri analiz yöntemleri kullanılmıştır. Üstbilişsel Farkındalık ve Yaratıcılık Potansiyelini Değerlendirme Testinden elde edilen veriler parametrik testlerden t-testi, Biçimlendirici Değerlendirme Formundan elde edilen veriler betimsel analiz, Yarı Yapılandırılmış Görüşme Formundan elde edilen veriler ise içerik analizi yöntemi kullanılarak değerlendirilmiştir. Araştırma sonunda STEAM temelli müzik etkinliklerinin özel yetenekli öğrencilerin üstbilişsel farkındalık ve yaratıcılık potansiyellerinin ön test ve son test puanları arasında son test puanlarının lehine anlamlı bir fark olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca öğrencilere uygulanan Biçimlendirici Değerlendirme ve Yarı Yapılandırılmış Görüşme Formlarından elde edilen verilere göre; öğrencilerin etkinlikleri eğlenceli ve öğretici buldukları, müziğin farklı dersler ile birlikte daha etkili olabileceği fikrini benimsedikleri görülmüştür. Ayrıca öğrenciler; bilişim teknolojileri alanında müzik ile ilgili birçok farklı programın olduğuna ve Scratch programında müzik çalışmalarının da yapılabileceğine ilişkin görüş bildirmişlerdir.In this study, the effect of STEAM-based music activities prepared for gifted students on students' metacognitive awareness and creativity potentials were investigated. In this regard, the relevant study was carried out for 20 5th grade students studying at Bursa Halil İnalcık Science and Art Center in the 2022-2023 academic year. The research was designed on the basis of the embedded mixed method, one of the mixed method approaches. In order to determine the students' metacognitive awareness before the implementation (pre-test), the Metacognitive Awareness Scale (MEAQ-C) developed by Sperling, Howard and Murpy (2002) for 3-9th grade students and adapted for students in Turkey by Karakelle and Saraç (2007) was used after obtaining the necessary permissions from the researchers. In addition, in order to determine the creativity potentials of students, Evaluation of Potential Creativity (EPoC) Test developed by Todd Lubart et al. (2011) was used. After the implementation, the same tests were repeated and necessary evaluations were made. The implementation started in the 2nd term and was planned to last 12 weeks in total. 5 different activities were applied in the study. At the end of each activity, "Formative Evaluation" was carried out to determine the students' awareness of the relevant activity. At the end of the implementation, students' opinions about STEAM-based music activities were tried to be determined with a semi-structured interview form. ix The data derived from the Metacognitive Awareness Scale and Evaluation of Creativity Potential Test underwent analysis using the t-test, a parametric test. The information collected from the Formative Evaluation Form was subjected to qualitative descriptive analysis, while the data obtained from the Semi-Structured Interview Form was analyzed using the qualitative content analysis method. At the end of the research, it was determined that there was a significant difference between the pretest and posttest scores of metacognitive awareness and creativity potentials of gifted students in favor of their posttest scores. Furthermore, according to the data obtained from the formative evaluation and semi-structured interview forms applied to the students, the students found the activities fun and instructive, and they adopted the idea that music can be more effective with different lessons. Furthermore, students informed that they realized there were many different programs related to music in the field of information technologies and that they became aware that music studies could also be done in the Scratch program.