COVID-19 pandemisinin çevre üzerindeki erken dönem etkileri

Abstract

DSÖ’nün pandemi duyurusuyla başlayan SARS-CoV-2 virüsüyle küresel ölçekteki mücadele devam etmektedir. COVID-19 pandemisi, eğitimden alışverişe, spordan eğlenceye, ulaşımdan uluslararası ilişkilere, toplu ritüellerden günlük rutinlere, üretimden tüketime ve dolayısıyla oluşan atıklara kadar her alanda yaşamı değiştirmeye başlamış ve tüm dünyayı etkisi altına almıştır. Yapılan kısmi ve tam kapatmalar sayesinde ülkelerde oluşan hava kirletici emisyonlarda azalma, şehir gürültü seviyelerinde düşüş, su kaynaklarının kalitesinde ve çevrede nispeten iyileşme görülmeye başlamıştır. Öte yandan salgınla mücadelede kullanılan kişisel koruyucu donanım (KKD) , dezenfektan ve ilaç gibi malzemelerin büyük miktarlara ulaşmasından dolayı, bu malzemelerin çevrede ve sularda rastlanan atıkları da artmıştır. Dolayısıyla pandeminin, sosyal, sağlık, endüstri ve ekonomi alanlarında beklenen geçici ve kalıcı olabilecek etkilerine benzer şekilde, bir çok önemli çevresel etkileri de olacaktır. Genel olarak COVID 19’un çevresel etkilerinde olumlu giden iyileşmelerin geçici olacağı ve kısıtlamaların sonlanmasıyla duracağı düşünülmekle beraber, önlemler alınmazsa özellikle olumsuz ve kalıcı etkilerinin de kaçınılmaz olacağı öngörülmektedir. Bu çalışmada, pandeminin çevresel kirlilik üzerindeki etkileri su, hava, gürültü ve görüntü kirliliği ile atıklar konularına odaklanarak kapsamlıca değerlendirilmiştir. Ayrıca, çevre bilimleriyle ilişkilendirilebilecek bulaşma yolları (su, atıksu, katı atıklar ile), ilgili tedbirler ve atıksu-bazlı epidemiyoloji (ABE) ile SARS-CoV-2 virüsü için erken uyarı sistemi gibi konular irdelenmiştir.The fight against the SARS-CoV-2 at the global scale, in the aftermath of the declaration of the pandemic by WHO, is at full steam. COVID-19 pandemic caused worldwide change in all aspects of life, ranging from education to shopping, sports to entertainment, transportation to international relations, social rituals to daily routine, production to consumption, and therefore, the waste produced. The partial and total lockdown measures introduced led to substantial reductions in air pollutant emissions, falls in noise levels in urban environments, and improvements in the quality of water sources and the environment. On the other hand, given the substantial demand for personal protective equipment (PPE), disinfectant and drug in the context of the response to the pandemic, now waste produced by the use of such materials is becoming more and more prevalent in the environment and water sources. Therefore, the pandemic is bound to have substantial impact on the environment, comparable to temporary and more permanent effects it has on the social, health, industrial and economic aspects of life. Crudely put, the improvements in the environment, brought about by the COVID-19 pandemic will probably be temporary, and will last for only as long as the restrictions remain in place, while it is bound to have negative and probably lasting effects in the lack of adequate measures. The present study aims to carry out a comprehensive assessment of the pandemic’s effect on water, air, noise and visual pollution, as well as the waste produced specifically by pandemic-response activities. Furthermore, the analysis focuses on the means of transmission of the disease that can be associated with environmental sciences (water, wastewater, solid waste), the applicable measures, and wastewater-based epidemiology (WBE) and early warning systems regarding SARS-CoV-2 virus.