Bursa ili Karacabey ilçesinde sanayi tipi domates yetiştiriciliğinde üretim maliyetleri ve pazarlama sorunları

Abstract

Bu araştırmada, 1987-1988 üretim döneminde tesadüfi örnekleme yöntemi ile belirlenen 46 tarım işletmesinden elde edilen verilerden hareketle, Bursa ili Karacabey ilçesinde yoğun bir şekilde üretimi yapılan sanayi tipi domatesin birim maliyetinin hesaplanması yansıra, bir ölçüde üretilen ürünün pazarlanması aşamasında ortaya çıkan problemlerin ele alınması amaçlanmıştır. İşletmeler ortalaması değerleri itibariyle bir dekar sanayi tipi domates yetiştiriciliğinde 95,33 saat insan işgücü, 2,24 saat makine çeki gücü kullanıldığı tespit edilmiştir. Safdilden toplam insan işgücü içinde en büyük payı % 77,46'lık değeri ile hasat işlemi almakta onu % 15,52'lik payı ile bakım işlerine harcanan işgücü izlemektedir. Makina çekiç gücü içerisinde ise % 57.14'/ük nispetiyle toprak işleme faaliyetleri en büyük payı almaktadır. İncelenen işletmelerde işletmeler ortalaması değerlerine göre dekar başına 176.746 TL üretim masrafı yapıldığı, 4938 kg ürün elde edildiği ve 1 kg sanayi tipi domates maliyetinin 35,79 TL olduğu hesaplanmıştır. Üretim masrafları içerisinde en önemli yeri % 33,88'lik payı ile insan işgücü masraflar almakta, onu % 30,55'lik payı ile tarla kirası masrafları takip etmektedir. Alıcı kuruluşların yaptıkları sözleşmeye uymamaları nedeniyle 1987-1988 döneminde, çiftçi eline geçen fiatlar; taahhüt edilen fiyatının % 83'ü kadar olmuştur. Bu dönemde üretici kar marjı ise yaklaşık 6 TL/kg ile ürün fiyatının % 14,34'ü düzeyinde kalmıştır

The main aims of study were to determine the production costs, marketing structure and problems of tomatoes produced for industry in the Karacabey District of Bursa Province, based on the data collected from 46 sample farms in 1988. lt was determined that 95,33 h. manpower and 2,24 h. machine power was used as an average of all farms. The production costs and production amount per decares were calculated as 176.746 TL/da and 4938 kg/da an average of all farms. According to these figures production cost per kg. tomatoes were determined as 35,79 TL for the period of 1987-1988. Labor costs had the biggest share in the production cost with 33,88 %. In the period of 1987 - 1988, the price level received by the fanners has reached only 83 % level of the contract-price because the processors are omitting the; promises under the written contract. Average profit margin per kg. was about 6 TL as 14,34 % of the market price in the same period.