Asia Eyaleti mezar yapılarındaki Romanizasyon izleri

Abstract

Yüz yılı aşkın bir süredir, çeşitli dallardan bilim insanlarının üzerine çalışmalar yaptığı Romanizasyon konusu, daha çok epigrafik veriler üzerinden, soyut bağlamda incelenmiştir. Bu sürecin maddi kültür üzerindeki etkilerini konu alan çalışmalar ise oldukça kısıtlıdır. Bu tez çalışmasında, Romanizasyon sürecinin Asia Eyaleti mezar yapılarına ne gibi etkisi olduğunu ortaya koymak amaçlanmıştır. Bunun için, Asia Eyaleti sınırlarında kalan kentlerin mezar yapıları, oluşturulan katalogda toplanmıştır. Bu mezar yapılarında Romanizasyon süreci boyunca gözlemlenen etkiler üç ana grupta toplanmıştır: 1. Tipolojide Görünen Etkiler, 2. Mezar Lokasyonlarında Görünen Etkiler, 3. Mezar Yapılarındaki Plastik Eser ve Yazıtlarda Görünen Etkiler Tipolojide görünen etkiler, Roma’dan ithal edilen mezar tipleri ile bölgede geçmiş dönemlerde kullanılmış olan, fakat Roma hâkimiyeti ile birlikte kullanımının artmış olduğu mezarlar olarak iki gruba ayrılabilir. Mezar yapılarının lokasyonlarına bakılacak olursa: Geçmiş dönemde yol ve/veya denizlere hakim bir tepe üzerine, izole alanlara konumlandırılan anıtların aksine; Roma hâkimiyeti ile birlikte bu anıtların kentlerin ana yollarının hemen paraleline, mümkün oldukça bu kapılara yakın yerlere konumlandırıldığı anlaşılmaktadır. Mezar yapılarının üzerindeki plastik eserler ile yazıtlarda, mezar sahiplerinin Romalı Kimlikleri ile Yunan kökenlerinin bir arada yansıtıldığı görülmektedir. Yapılan çalışma sonucunda, Asia Eyaleti’nde Roma hâkimiyetinden sonra yapılan mezar yapılarının çoğunun, Romalılaştırma sürecinin bir sonucu olduğu; aynı zamanda Romalılaşma sürecine hizmet eden birer araç oldukları anlaşılmıştır.

The subject of Romanization, which has been studied by scientists from various scientifical background for more than hundred years, has been examined in an transcendental context, mostly through epigraphic data. Studies on the effects of this process on material culture are quite limited. In this thesis, it is aimed to reveal what effect the Romanization process had on the tomb structures of Asia Province. For this purpose, the tomb structures of the cities within the borders of the Asia Province have been collected and with them, created catalogue. The effects observed in these tomb structures during the Romanization process are categorized into three main groups: 1. Effects on typology, 2. Effects on locations of tombs, 3. Effects on sculptures and inscriptions in tombs. The effects which can be seen in the typology can be divided into two groups: tomb types imported from Rome and graves that were used in the region in the past, but whose use increased with the Roman domination. Considering the locations of the tomb structures: Unlike the monuments that were positioned in isolated areas on a hill overlooking the road and/or sea in the past; It is understood that with Roman rule, these monuments were positioned parallel to the main roads of the cities, as close to these gates as possible. It is seen that the Roman identities and Greek origins of the grave owners are reflected together in the plastic works and inscriptions on the grave structures. As a result of the study, it was concluded that most of the tomb structures built after Roman rule in Asia Province were the result of the Romanization process; It was also understood that they were tools serving the Romanization process.