Türkiye ile Avrupa Birliği’ne üye ve aday ülkelerin sağlık düzeyi ölçütlerinin çok boyutlu ölçekleme analiziyle incelenmesi

Abstract

Avrupa Birliği’ne üye ve üyeliğine aday ülkelerin sağlık düzeyi ölçütleri bakımından birbirlerine göre gelişmişlik düzeyinin incelenmesi ve bu bağlamda sağlık sektörünün kalkınma üzerindeki var olabilecek benzerliklerin ya da farklılıkların ortaya konulması amaçlanmıştır. 2005- 2015 periyodu Dünya Sağlık Raporu’nda bulunan Sağlık Göstergeleri, toplam 33 ülke için elde edilmiş ve ilgili değişkenler kullanılarak çok boyutlu ölçekleme analizi uygulanmıştır. 2 boyutlu konfigürasyon için stress değeri 0,022 olarak bulunmuştur. Çok boyutlu ölçekleme analizi uygulanması sonucunda, ilgilenilen değişkenlere göre ülkelerin, iki boyutlu uzayda üç farklı grup oluşturdukları görülmüştür. Türkiye; AB’ye aday Arnavutluk, Karadağ, Sırbistan, Makedonya Eski Yugoslav Cumhuriyeti ve Bosna Hersek gibi ülkelere göre, özellikle mortalite hızları bakımından farklılık göstermektedir.

It is aimed to investigate the potential similarities among European Union member countries and candidate countries, considering their health indicators according to each other and present their level of development in order to prove if health industry has an effect on the level of development. From the World Health Report for the period 2005–2015, the Core Health Indicators have been obtained for 33 countries and multidimensional scaling analysis have been performed by using related variables. Stress value was found 0.022 for 2 dimensional configuration. As a result of multidimensional scaling analysis it has been seen that, countries have been formed three groups in two dimensional space, according to related variables. Turkey showed clear difference from the other candidate countries such as Albania, Montenegro, Serbia, The former Yugoslav Republic of Macedonia and Bosnia and Herzegovina, especially with regard to health indicators related to the mortality rates.