Türkiye’deki Afgan göçmenlerin diasporik özellikleri ve ulusötesi varlıkları: Bursa örneği

Abstract

Bu çalışma, Türkiye’nin Bursa ilinde yaşayan farklı etnik kökenlere sahip Afgan göçmenlerin diaspora oluşturma kapasitelerini derinlemesine incelemeyi amaçlamaktadır. Afgan göçü, 1979 Sovyet işgaliyle başlayıp, Taliban rejimi, iç savaşlar, ABD müdahalesi ve süregeldiği istikrarsızlıklar gibi çeşitli sosyo-politik dinamiklerle şekillenen uzun soluklu bir süreçtir. Coğrafi yakınlık ve kültürel benzerlikler nedeniyle Türkiye, Afgan göçmenler için önemli bir yerleşim noktası haline gelirken, bu göçmenler özellikle inşaat, tarım ve tekstil sektörlerinde düşük ücretli, kayıtdışı işlerde çalışmaktadır. Göçmenlerin toplumsal entegrasyonu, dil engelleri, kültürel farklılıklar, yasal belirsizlikler ve toplumsal önyargılar gibi zorluklarla şekillenirken, kültürel sürekliliği sürdürme, yerel topluluklarla etkileşime girme ve Afgan kimliğini yaşatma çabaları toplumsal bağları güçlendirmeye yönelik bir eğilim göstermektedir. Ancak, etnik kimliklerin öne çıkması, daha homojen bir diaspora yapısının oluşmasına yol açmakta, buna karşılık daha kapsayıcı bir Afgan kimliği benimseyenler, etnik farklılıkları aşarak daha geniş bir diaspora yapısı inşa etmektedir. Bu araştırma, Bursa’daki Afgan göçmen topluluğunun etnik kimlik, kültürel aidiyet ve anavatan tahayyüllerinin diaspora oluşumuna etkilerini, nitel verilerle analiz ederek, farklı etnik grupların diaspora oluşturma kapasitelerini ayrıntılı bir şekilde değerlendirmektedir.This study aims to critically examine the diaspora-building capacities of Afghan migrants from diverse ethnic backgrounds residing in Bursa, Turkey. Afghan migration is part of a protracted proces that began with the Soviet invasion in 1979 and has been shaped by various socio-political dynamics, including the Taliban regime, civil wars, U.S. intervention, and ongoing instability. Due to geographical proximity and cultural similarities, Turkey has become a significant destination for Afghan migrants, who are predominantly employed in low-wage, informal sectors such as construction, agriculture, and textiles. The integration of these migrants is shaped by challenges such as language barriers, cultural differences, legal uncertainties, and societal prejudices. At the same time, efforts to sustain cultural continuity, engage with local communities, and preserve Afghan identity reflect a tendency to strengthen social ties. However, the prominence of ethnic identities often leads to the formation of a more homogenous diaspora. In contrast, those who embrace a more inclusive Afghan identity strive to transcend ethnic divisions, thereby fostering a broader and more cohesive diaspora. This research analyzes the impact of ethnic identity, cultural affiliation, and perceptions of homeland on diaspora formation among the Afghan migrant community in Bursa, offering a detailed evaluation of the diaspora-building capacities of different ethnic groups through qualitative data.