The significance of the kemalist modernization for modernization theory

Abstract

Modernization theory, which dominated academic studies from the early 1950s until the late 1970s, attributed a “special place” to the Turkish case among many other non-Western countries, with a special emphasis on the Kemalist modernization of the Early Republican Period. This paper seeks to explore the reasons for Turkey’s special place and the ways Kemalist modernization is positioned vis-a-vis other non-Western countries by tracking the scholarly works by Walt Rostow, Dankwart Rustow, Daniel Lerner, Bernard Lewis and Shmuel Eisenstadt. Without ignoring the particular reflections of disciplinary perspectives they have, their analyses of the Turkish case are investigated with a focus on a number of common themes. Thus, this study does not only shed light on the historical origins of the so-called “Turkish model”, it also seeks to provide a basis for future studies in making a more empirically grounded critique of modernization theory’s analysis of the Turkish case.

Modernleşme Kuramı akademik çalışmaları 1950’lerin başından, 1970’lerin sonuna kadar derinden etkilemiş ve diğer Batılı olmayan ülkeler arasında Türkiye örneğine “özel bir yer” vermiştir. Bunu yaparken de Erken Cumhuriyet dönemi Kemalist modernleşmesinin önemini özellikle vurgulamıştır. Bu çalışma, Modernleşme Kuramı’nın başlıca temsilcileri arasında yer alan Walt Rostow, Dankwart Rustow, Daniel Lerner, Bernard Lewis and Shmuel Eisenstadt’ın akademik eserlerini inceleyerek, modernleşme kuramının Türkiye’ye neden özel bir yer verdiğini ve Kemalist modernleşmeyi diğer Batılı olmayan örneklerden farklı şekillerde nasıl konumlandırdığını araştırmaktadır. Adı geçen kuramcıların dâhil oldukları akademik disiplinlerin özgül etkilerini göz ardı etmeden, Türkiye örneği üzerine yaptıkları analizler bir dizi ortak tema çerçevesinde incelenmektedir. Sonuç olarak, bu çalışma “Türk modeli” tezinin tarihsel köklerine ışık tutmanın yanı sıra, Modernleşme Kuramı’nın Türkiye örneği analizinin daha ampirik temelli bir eleştirisini yapma yolunda gelecekteki araştırmalara da bir zemin sunmaktadır.