Türk bankacılık sistemindeki gelişmeler (1946 - 1960 dönemi)

Thumbnail Image

Date

1982

Authors

Journal Title

Journal ISSN

Volume Title

Publisher

Uludağ Üniversitesi

Abstract

Batı ülkelerinde 16. yüzyıla kadar uzanan bankacılık tarihi, Türkiye'de yaklaşık 120 yıllık bir geçmişe sahiptir ve batı ülkeleri ile bir kıyaslama yapıldığında Türkiye'de bankacılığın bir meslek olarak ortaya çıkması ve gelişmesinin pek yeni olduğu görülmektedir. Kısaca Türkiye'deki bankacılık hareketlerine bakarsak, geçen yüzyılın ortalarına gelinceye kadar, banka muamelelerine benzer muameleler sarraflar veya bankerler tarafından yapılmakta idi. İlk kurulan banka ise 1847 yılında "İstanbul Bankası"dır. Bunu takiben 1856 yılında "Bankı Osmani" kurulmuş, ancak bu bankalar zamanla iflas etmiş, kapanmış veya işlevlerini yitirmişlerdir. İlk milli bankacılık hareketi 1863 yılında Niş valisi Mithat Paşa ile başlamıştır. Bugünkü "Ziraat Bankası'nın temelini oluşturan zirai kredilerin verildiği "Memleket Sandıkları" Türk Bankacılık Sistemi (TBS) nin başlangıç noktasıdır.1883 yılında "Menafi Sandıklar" olarak adı değişen sandık, 1988 yılında "Ziraat Bankası" nın kurulmasıyla tüm alacaklarını bu bankaya devretmiştir. Ayrıca ilk milli tasarruf kuruluşu olan "Emniyet Sandığı" da 1868 yılında, halkın küçük tasarrufları değerlendirmek ve ülkede tasarruf alışkanlığı yaratmak amacıyla yardım sandığı özelliğiyle gene Mithat Paşa'nın çabaları sonucu Cumhuriyet öncesi dönemde kurulmuştur. 23 Temmuz 1908 tarihinde 2. Meşrutiyetin ilanından Cumhuriyetin kuruluşuna kadar devam eden dönemde, özellikle 1. Dünya Savaşı sırasında , bankacılık faaliyetleri genişlemiş, Adapazarı İslam Ticaret Bankası, Konya İktisadi Milli Bankası, Karaman Milli Bankası, Milli Aydın Bankası ve Akşehir Bankası gibi birçok yeni milli bankanın kurulduğu görülmüştür. Belirtilen bankalar kısıtlı, belirli sermayeli yerel bankalar niteliğindedir Özet olarak Türkiye'· de Cumhuriyet'in ilanından önce 20 milli banka, 13 yabancı banka olmak üzere toplam 33 banka faaliyette bulunmaktaydı. Ayrıca milli bankaların çoğu mahalli ihtiyaçlara cevap veren tek şubeli bankalar niteliğinde olduğu için, bankacılık alanına yabancı bankalar hakim olmuştur.

Description

Keywords

Türk bankacılık sistemi, Banka muameleleri, Milli Tasarruf Kuruluşu, Emniyet sandığı, Tasarruf, Milli bankacılık

Citation

Durer, S. (1982). ''Türk bankacılık sistemindeki gelişmeler (1946 - 1960 dönemi)''. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(2), 155-164.