Bakır(ıı), nikel(ıı) ve çinko(ıı) iyonlarının 1,10-fenantrolin türevleri ve glutamin ile oluşturduğu komplekslerin sentezi, karakterizasyonu, kararlılık sabitlerinin, dna etkileşimlerinin ve antikanser aktivitelerinin araştırılması

Abstract

Bu çalışmada, metal iyonu olarak bakır(II),nikel(II) ve çinko(II) iyonları, anyonik ligant olarak bir amino asit olan L-glutamin (L-gln), nötral ligant olarak ise düzlemsel yapıya sahip olan fenantrolin türevlerinden; 1,10-fenantrolin (phen) ve 4,7-dimetil-1,10- fenantrolin (dmphen) seçildi. Çalışmanın birinci aşamasında; bakır(II), nikel(II) ve çinko(II) iyonlarının phen ve dmphen (A) ve L-gln (B) ile oluşturduğu ikili (MA veya MB) ve karışık ligant (MAB) komplekslerine ait denge tepkimeleri 0,1 M KCl iyonik ortamında ve 25°C sıcaklıkta potansiyometrik yöntem ile incelendi. Ligantların protonlanma sabitleri ve komplekslerin kararlılık (oluşum) sabitleri potansiyometrik titrasyon verilerinin BEST bilgisayar programına uygulanmasıyla hesaplandı. Ayrıca, çözeltide oluşan türlerin dağılımını belirlemek için ise SPE bilgisayar programı kullanıldı. İkinci aşamada; seçilen ligantların bakır(II) iyonu ile oluşturduğu karışık ligant kompleksleri sentezlenerek, komplekslerin yapıları, elementel analiz, elektronik absorbsiyon spektroskopisi, IR, ESI-MS ve tek kristal X-ışını kırınım yöntemleri ile aydınlatıldı. Son aşamada ise; sentezlenen komplekslerin CT-DNA ile etkileşimleri ve antikanser aktiviteleri araştırıldı. Komplekslerin CT-DNA’ya bağlanma özellikleri; elektronik absorbsiyon ve floresans spektroskopisi yöntemleri ile incelendi. Sentezlenen komplekslerinin antikanser aktiviteleri; akciğer kanseri (A549), meme kanseri (MCF-7) ve kolon kanseri (Caco-2) hücre hatlarında ve bir sağlıklı insan bronşiyal hücre hattında XTT testi ile belirlendi ve cis-platin ile karşılaştırıldı.In this study, copper(II) nickel(II) and zinc(II) ions as metal ions, L-glutamine (L-gln) as an anionic ligand and 1,10-phenanthroline (phen) and 4,7-dimethyl-1,10- phenanthroline (dmphen) as neutral ligands which have a planar structure were choosen. In the study firstly; the equilibrium reactions of binary (MA, MB) and mixed ligand (MAB) complexes formed with phen and dmphen (A), L-gln (B) of copper (II) nickel(II) and zinc(II) ions were examined at 25°C and in 0,1 M ionic medium. The protonation constants of the ligands and the stability constants of the complexes were calculated with BEST computer program using potentiometric titration data. Therefore, the SPE computer program was used to determine the distrubition of the species formed in solution. Secondly; the mixed ligand complexes formed with of copper(II) ion of the selected ligands were synthesized and the structures of the synthesized complexes were elucidated by elemental analysis, electronic absorption spectroscopy, IR, ESI-MS and single crystal X-ray diffraction method. Finally, the interactions with CT-DNA of the synthesized complexes and anticancer activities were investigated. The binding properties with CT-DNA of the complexes were investigated by electronic absorption and fluorescence spectroscopy techniques. Anticancer activities of synthesized complexes; lung cancer (A549), breast cancer (MCF-7) and colon cancer (Caco-2) cell lines and a healthy human bronchial cell line were determined by XTT test and compared with cis-platinum.