Afganistan'da para politikasının gelişimi

Abstract

Bu çalışmanın temel amacı, para politikasına genel bir bakış ve Afganistan’da uygulanan para politikası amacları ve bu amaclar çerçevesinde kullanılan para politikası araçlarının tarihsel gelişimini ve değişimini genel hatlarıyla incelemektedir. Çalışmanın konusu Afganistan’da para politikasının gelişimidir. Ayrıca bu çalışmanın amacı, Afganistan’ın en önemli problemlerinden olan paranın değerin düşmesi ve fiyatların yükselmesi sorununun, temel sebeplerini araştırmak, yapılan uygulamalar ile yapılan para politikalarının ülkeye etkilerini araştırıp, bu politikaların ne kadar başarıya ulaştığını ortaya çıkarmaktır. Afganistan’da para politikası ile ilgili yapılan uygulamaların, Afganistan’a ne kadar yarar sağladığını, paranın değerini ne ölçüde etkilediğini, sürdürülebilir büyümenin sağlanmasına yönelik çözümleri, işsizliğin azalmasına uygun çalışma alanı ve enflasyonun düşmesinin çözümünü araştırmak da çalışmamızın hedeflerindendir. Afganistan’da uygulanan para politikası araçlarını iki kısma ayırarak, birinci kısmını 1980 öncesini kısaca özetleyerek daha sonra 1980 sonrası özellikle 2003 yılından sonra para politikası amacları detaylı bir şekilde incelenerek, Afganistan Merkez bankasının son yıllarda kullandığı para politikası, enflasyon, işsizlik, GSYİH ve döviz kuru üzerine etkisi açıklanmaya çalışılmaktadır. Bu çalışma dört bölümden oluşmaktadır. Birinci, ikinci ve üçüncü bölümler teorik olarak incelenmiştir. Dördüncü bölüm ise Afganistan ekonomisindeki enflasyon, işsizlik, GSYİH oranı ve döviz kuru değişkenleri dikkate alınarak incelenmektedir. Bu çalışmada, değişkenler arasındaki ilişkiyi elde etmek için sıradan en küçük kareler yöntemini kullanmaktadır. Ayrıca araştırmanın regresyon denklemlerini yapmak için OLS yöntemini uygulanmıştır. Ancak ondan önce, verinin durağanlığını bilmek için Birim kök testini gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmada 2003-2020 arasında 17 yıllık veriler kullanılmıştır. Söz konusu analizler, Eviews 9 kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmadan, merkez bankasının 2003-2020 yıllarında izlediği para politikasının etkili olmadığını tespit ettik. Sadece döviz kurunu etkilemektedir, enflasyonu, işsizliği ve ekonomik büyümeyi etkilememektedir.

The main purpose of this study is to give an overview of monetary policy and the aims of monetary policy implemented in Afghanistan and to analyze the historical development and change of monetary policy instruments used within the framework of these purposes. The subject of the study is the development of monetary policy in Afghanistan. In addition, the aim of this study is to investigate the main causes of the problem of the decrease in the value of money and the increase in prices, which are among the most important problems of Afghanistan, to investigate the effects of the practices and monetary policies on the country to reveal how successful these policies have been. It is also one of the objectives of our study to investigate how the monetary policy practices in Afghanistan benefit Afghanistan, to what extent they affect the value of money, the solutions to ensure sustainable growth, the appropriate working area to reduce unemployment and the solution to the decrease in inflation. By dividing the monetary policy instruments implemented in Afghanistan into two parts, by briefly summarizing the first part before 1980, then by examining the monetary policy objectives after 1980, especially after 2003, the monetary policy, inflation, unemployment, GDP and exchange rate used by the Afghanistan Central Bank in recent years effects on it are tried to be explained. This study consists of four parts. The first, second and third chapters are examined theoretically. In the fourth part, the variables of inflation, unemployment, GDP and exchange rate in the Afghanistan economy are examined. In this study, the ordinary least squares method is used to obtain the relationship between the variables. In addition, the OLS method was applied to make the regression equations of the research. But before that, Unit root test was performed to know the stationarity of the data. In this study, 17 years of data between 2003 and 2020 were used. These analyzes were performed using Eviews 9. From this study, we determined that the monetary policy followed by the central bank in 2003-2020 was not effective. It only affects the exchange rate, not inflation, unemployment and economic growth.