Astronomi okuryazarlığı üzerine kazanım temelli program geliştirme çalışması

Abstract

Astronomi çok eski çağlardan bu yana insanoğlunun ilgisini çeken bir konu olmaklabirlikte, hızla gelişen teknoloji sayesinde uzay artık insanlar için bilinemeyen bir konuolmaktan çıkmış ve son yüzyılda ülkeler uzay çalışmalarını hızlandırmışlardır. Uzay çalışmalarındaki bu gelişmeler, dünyada eğitimin her alanına da yansımaktadır. Hem bu çalışmalara katılabilecek insan gücünü sağlayabilmek hem de ülke vatandaşlarının çalışmaları takip ederken içeriğini, amacını anlayabilmesini sağlayabilmek adına, öğrencilerin―Astronomi okuryazarı‖ olarak yetiştirmesi oldukça önemlidir. Astronomi okuryazarlığı, Astronomi hakkında genel bir çerçeve çizen hem beceri hem de davranış boyutları olan bir kavramdır. Bu çalışmada Astronomi okuryazarı öğrenciler yetiştirmek için ilkokuldan ortaöğretime kadar çeşitli dersler içerisinde bulunan Astronomi kazanımlarının bütüncül bir bakış açısıyla gözden geçirilmesi, düzenlenmesi ve sınıflandırılması amaçlanmıştır. Çalışmada iki veri toplama tekniği kullanılmıştır. İlk aşamada iki tur Delphi tekniği kullanılarak ilkokul, ortaokul ve lise için Astronomi okuryazarlığı yeterlikleri, Astronomi, Fizik ve Fen Bilimleri alanlarında uzmanların görüşleri alınarak belirlenmiş, ikinci aşamada ise alan uzmanlarının önerdiği Astronomi kazanımları, mevcut öğretim programlarındaki kazanımlar ile doküman inceleme tekniği kullanılarak karşılaştırılmıştır. Delphi tekniği ile toplanan verilerin analizleri sonucunda, alan uzmanlarının, toplumun genel olarak Astronomi okuryazarlığı düzeyini yetersiz gördükleri ve bu doğrultuda, Astronomi okuryazarlığının her öğrenci için oldukça gerekli olduğunu belirttikleri bulunmuştur. Bulgulara göre, Astronomi okuryazarlığı yeterlilik alanları; Bilgi, Beceri, Duyuşsal ve Astronomi- Teknoloji –Topl alanlarından oluşmaktadır. Bu ana alanların alt alanları her öğrenim düzeyine göre farklılaşmakla birlikte, uygun kazanımlar buralarda sıralanmıştır. Alan uzmanları bu beceri ve davranışların hangi okul kademesinde, hangi kazanımları kapsayacak şekilde öğretilmesi gerektiğini, Astronomide hızla gelişen güncel konuları da içine alarak, yeniden düzenlenmeye ihtiyaç duyulduğunu ifade etmişlerdir. Araştırmanın sonuçlarından hareketle, mevcut Fen öğretim programlarındaki kazanımların, Astronomi okuryazarı bireyler yetiştirmek için yeterli olmaması nedeniyle, güncellemelerin yapılması, Fen derslerinden farklı olarak ayrı bir Astronomi dersinin programlara eklenmesi, bu dersin de Millî Eğitim Bakanlığı tarafından istihdam edilecek Astronomi uzmanlık alanına sahip öğretmenler tarafından öğretilmesi önerilmektedir.

Although astronomy has been a subject that has attracted the attention of human beings since ancient times, thanks to rapidly developing technology, space is no longer an unknown subject for people and countries have accelerated their space studies in the last century. These developments in space studies are reflected in all areas of education. It is very important to raise students as "Astronomy literate" to provide the manpower to participate in these studies and to ensure that the citizens of the country can understand the content and purpose of the studies while following them. It is aimed to review Astronomy achievements in various courses from primary to secondary education from a holistic perspective to raise Astronomy literate students. Two data collection techniques were used. In the first, using two rounds of Delphi technique, Astronomy literacy competencies for primary, secondary, and high school were determined by taking the opinions of experts in the fields of Astronomy, Physics and Science. Then, the Astronomy gains suggested by the field experts were compared with the gains in existing curriculum using the document review technique. It was found that Astronomy field experts considered the Astronomy literacy level of our society in general to be insufficient. They stated that Astronomy literacy is necessary for every student. According to the findings, Astronomy literacy competency areas are; Knowledge, Skills, Affective, and Astronomy-Technology-Society. Field experts have stated that these skills should be taught at which school level and to cover which achievements. there is a need for reorganization by including the rapidly developing current issues. To raise Astronomy literate individuals, based on the results obtained, it is recommended that updates should be made, a separate Astronomy course should be added, and this course should be taught by teachers with Astronomy expertise to be employed by the Ministry of Education.