Gıda güvenliği tutumu ve mikroplastik farkındalığının sosyal medya kullanımı ile ilişkisinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, gıda güvenliği tutumu ve mikroplastik farkındalığının sosyal medya kullanımı ile ilişkisini incelemektir. Bu bağlamda, dijitalleşme çağında gıda güvenliği ve mikroplastik konularına daha fazla dikkat çekmek ve doğru bilgiye erişimi sağlamak hedeflenmiştir. Bu çalışmada, Marmara bölgesinde yaşayan ve 18-65 yaş aralığındaki sosyal medya kullanıcıları üzerinde yapılan bir araştırma kullanılmıştır. Veri toplama süreci, çeşitli sosyal medya platformları üzerinden duyurularak çevrim içi anketler aracılığıyla gerçekleştirilmiştir. Anket formu, gönüllü bireylerin genel durumunu değerlendirmek amacıyla dört sorudan oluşan "Kişisel Bilgi Formu", sosyal medyakullanımını incelemek için dokuz sorudan oluşan "Kısa Sosyal Medya Kullanım Bozukluğu Ölçeği Erişkin Formu", mikroplastik farkındalık durumunu değerlendirmek için 14 sorudan oluşan "Mikroplastik Kirliliği Farkındalık Ölçeği", gıda güvenliği tutumunu değerlendirmek için 12 sorudan oluşan "Gıda Güvenliği Tutum Ölçeği" içermiştir. Veri analizi sürecinde, tanımlayıcı değerler ve normal dağılım göstermeyen değişkenlerin karşılaştırılmasında Mann-Whitney U testi, üç veya daha fazla kategorisi bulunan değişkenlerin analizinde ise Kruskal-Wallis testitercih edildi. Gıda güvenliği, mikroplastik farkındalığı ve sosyal medya kullanımı arasındaki ilişkilerin derinlemesine analizi için ise spearman korelasyon analizi, Mann Whitney U Testi ve Kruskall Wallis H Testi gibi non-parametrik testler uygulanmıştır. Kadın katılımcılar, gıda güvenliği konusundaki algılarında erkeklere göre anlamlı derecede daha yüksek bir seviyede bulunmuştur (Z = -3,792, p < 0,001).Eğitim seviyesi açısından, gıda güvenliği algısında anlamlı bir farklılık saptanmamıştır. Ancak ilkokul, ortaokul ve lise mezunlarının gıda güvenliği algısı, lisans ve lisansüstü mezunlarından anlamlı derecede daha düşük bulunmuştur. Yaş grupları açısından, mikroplastik algısı ve sosyal medya kullanımında anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir. Özellikle 46-55 yaş grubunda sosyal medya kullanımında anlamlı bir artış gözlemlenmiştir (Z = -2,858, p = 0,005). Bu çalışmanın sonucunda, gıda güvenliği, mikroplastik algısı ve sosyal medya kullanımı arasındaki ilişkileri incelemiştir. Elde edilen bulgular, gıda güvenliği politikalarının ve mikroplastikle mücadele stratejilerine destek olacaktır. Ayrıcasosyal medyanın bu konulardaki rolünün daha detaylı şekilde incelenmesi ve anlaşılması için yeni araştırma alanları açabilir. Bu bilgiler, gelecekteki araştırmaları ve politika oluşturma süreçlerini yönetmede rehberlik edecektir.The aim of this study is to investigate the relationship between food safety attitudes and microplastic awareness with social media usage. In this context, thegoal is to draw more attention to food safety and microplastic issues in the digital ageand to ensure access to accurate information. This study utilized a research conducted on social media users aged between 18 and 65 residing in the Marmara region. The data collection process was carried outthrough online surveys announced via various social media platforms. The surveyform included a "Personal Information Form" consisting of four questions to assessthe general status of voluntary individuals, a "Short Social Media Use Disorder Scalefor Adults" consisting of nine questions to examine social media usage, a "Microplastic Pollution Awareness Scale" consisting of 14 questions to evaluatemicroplastic awareness status, and a "Food Safety Attitude Scale" consisting of 12questions to assess food safety attitudes. In the data analysis process, descriptivestatistics and non parametric tests such as the Mann-Whitney U test for comparingvariables that did not show a normal distribution, and the Kruskal-Wallis test foranalyzing variables with three or more categories were preferred. For the in-depthanalysis of the relationships between food safety. microplastic awareness, and socialmedia usage, non-parametric tests such as Spearman correlation analysis, Mann-Whitney U Test, and Kruskall-Wallis H Test were applied. Female participants exhibited significantly higher levels of perception regardingfood safety compared to males (Z = -3.792, p < 0.001). No significant difference wasobserved in food safety perception based on educational level. However, individualswith primary, secondary, and high school education had significantly lower foodsafety perceptions compared to those with undergraduate and postgraduate degrees. Significant differences were detected in microplastic awareness and social mediausage across different age groups. Particularly, a significant increase in social media usage was observed in the 46-55 age group (Z = -2.858, p = 0.005). This study examined the relationships between food safety, microplasticawareness, and social media usage. The findings obtained will support food safety policies and strategies for combating microplastic pollution. Moreover, furtherinvestigation into the role of social media in these issues could open up new research avenues. These insights will guide future research and policy-making processes.