Bir finansman tekniği olarak Barter sistemi ve İslâm Hukukundaki yeri

Abstract

“Bir Finansman Tekniği Olarak Barter Sistemi ve İslam Hukukundaki Yeri” başlıklı bu tez çalışması, son yıllarda dünya ekonomisine alternatif bir finansman aracı olarak temâyüz etmiş olan Barter Sistemini tanıtmak ve bu sistemin İslâm Hukukundaki yerini ortaya koymak için yapılmış bir çalışmadır. Tez, kısa bir giriş ve iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, Barter Sistemiyle ilgili genel bilgiler, sistemin işleyişi ve diğer finansman ve pazarlama teknikleriyle ilişkisi en sade şekliyle izah edilmiştir. İkinci bölümde ise, Barter sisteminin İslâm Hukukundaki yerinin tespiti ve değerlendirmesi hususuna yer verilmiştir. Bu bağlamda, öncelikle İslâm Şirketler Hukuku açısından Barter şirketi ele alınmış, daha sonra da Barter Sisteminde taraflar arasında gerçekleşen vekâlet, kefâlet, havâle ve takas akdi gibi hukukî işlemlerin İslâm Hukuku açısından değerlendirilmesi yapılmıştır. Sonuç olarak, yeni bir ticaret finansman sistemi olduğu için ismen İslâm Fıkhı kaynaklarında yer almayan Barter Sisteminin, uygulamada birçok yönüyle İslâm Borçlar Hukukunun ortaya koyduğu hükümlere uygunluk arzettiği görülmüş, ekonomide para piyasasından mal piyasasına geçiş sürecinin orta noktasında olduğu ve dünyaya hakim olan faize dayalı ticarî mantaliteye karşı ciddi bir alternatif olarak incelemeye ve geliştirmeye değer bir sistem olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

This dissertation named as ‘Barter as a financial method and its position in islamic jurisprudence’ aims to introduce the barter system which has emerged as an alternative financial tool for the world economy in the recent years and to reveal its position in islamic jurisprudence. Dissertation is composed of a short introduction and two following sections. In the first section, general information about the barter method, its functioning and incorporated other finance and marketing tools are explained in the simplest way. In the second section, the position of Barter method in islamic law and its evaluation are discussed. In this context, firstly Barter method is handled from the perspective of islamic corporation law. Afterwards, judicial tansactions like ‘attorneyship’, ‘bail’, ‘assignment’, and ‘exchange’ which are performed by the parties during the barter transaction are discussed from the islamic jurisprudence perspective. As a conclusion, Barter method which is not mentioned in Islam fiqh resources since it is a new finacial tool for trade is found to be in accordance with the rules of Islamic debt law from many perspectives. It is also concluded that barter system is in the middle of the flow from money markets to the goods markets in the economy and it desreves to be analysed and developed as an important alternative for interest (usury) based trade mentality which is currenly dominant over the world.