Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin Kuzey Doğu bölgesi likenleri üzerinde taksonomik ve ekolojik araştırmalar

Abstract

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti liken florasını belirlemeyi amaçlayan bu çalışmada; örnekler 28.07.1993 - 12.04.1998 tarihleri arasında 58 istasyondan toplanmış ve 51 genusa ait 133 liken taksonu belirlenmiştir. Tespit edilen 133 liken taksonunun tamamı çalışma bölgesi için, 77 takson Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti İçin, 57 takson da Kıbrıs için yeni kayıttır. Belirlenen örneklerin % 42.3'ü saksikol, % 43.3'ü epifitik ve % 14.4'ü terrikol türlerden oluşmaktadır. Epifitik türlerin % 25.6'sı geniş yapraklı ağaçlarda, % 14.8'i iğne yapraklı ağaçlarda belirlenmiştir. Saksikol (% 40.6) ve terrikol (% 12.2) türler ise neredeyse tamamen kalkerli kaya ve toprakları substrat olarak tercih etmektedir. Saksikol türler içinde kabuksu likenlerin, terrikol türler içinde yapraksı likenlerin, epifitik türler içinde de kabuksu ve yapraksı likenlerin yaygın olduğu saptanmıştır. Dalsı, kabuksu, pulsu ve yapraksı likenlerin yüksekliğe göre dağılımına bakıldığında kabuksu liken türlerinin tüm yükseltilerde en yaygın olduğunu ve bunları ikinci sırada yapraksıların takip ettiği görülmektedir. Dalsı liken türlerinin yükseltinin az olduğu bölgelerde daha seyrek bulunmasına karşın yükseltinin artmasıyla orantılı olarak yaygınlaştığı görülmektedir. Termo - mediterranean kuşakta ( Sıcak Akdeniz Kuşağı) Ceratonia siliqua L. ve Olea europea L. üzerinde saptanan en bol bulunan türler arasında ilk sırayı Xanthoria parietina (L.) Th. Fr.'nın aldığı ve bunu giderek azalan sırada Lecanora pulicaris (Pers.) Ach., Caloplaca holocarpa (Hoffm.) Wade, Bactrospora patellarioides (Nyl.) Almq., Diplotomma alboatrum (Hoffin.) Flotow, Physcia adscendens (Fr.) H. Olivier, Romalına canariensis Steiner, Caloplaca cerina (Ehrh. ex Hedwig) Th.Fr. 'nin izlediği saptanmıştır. Meso - Mediterranean kuşakta Pinus brutia Tenore ve Cupressus sempervirens L. üzerinde en fazla bulunma sıklığına göre ilk sırada Ramalina canariensis Steiner'in yer aldığı ve bunu Ramalina fastigiata (Pers.) Ach., Tornabea scutellifera (With.) Laundon ve Caloplaca holocarpa (Hoffm.) Wade'nın takip ettiği saptanmıştır.

The purpose of this study is to determine to the lichen flora of the Turkish Republic of Northern Cyprus. For this reason, the samples are collected from 28.07. 1993 to 12.04.1998 and 133 lichen taxa belonging to 51 genera have been given. All of them for the research area, 77 lichen taxa for the Turkish Republic of Northern Cyprus and 57 lichen taxa for Cyprus island are new records. The percentage of saxicolous, terricolous and epiphytic lichen species in the identificated samples are 42.3 %, 14.4 % and 43.3 %, respectively. In the epiphytic lichen species, the percentage of growing on wide - leave trees is 25.6 % and the percentage of growing on pin - leave trees is 14.8 %. Saxicolous and terricolous lichen species are almost completely preferred to calcareous rock and soils. Lichen species observed commonly are crustose lichens in saxicolous lichen species, foliose lichens in terricolous lichen species and crustose and foliose lichens in epiphytic lichen species. The altitudinal distribution of the main growth forms in lichens ( fruticose, crustose, squamulose and foliose ) at all elevations is firstly dominated by crustose species and secondly by foliose species. The number of fruticose lichens decreases at lowest elevations and increases with elevation increase. In the thermo - Mediterranean belt epiphytic lichens occur mainly on Ceratonia siliqua L. and Olea euphorea L. Most of the epiphytic species is Xanthoria parietina (L.) Th. Fr.. Other species gradually decreasing at row are Lecanora pulicaris (Pers.) Ach., Caloplaca holocarpa (Hoffm.) Wade, Bactrospora patellarioides (Nyl.) Almq., Diplotomma alboatrum (Hoffm.) Flotow, Physcia adscendens (Fr.) H. Olivier, Romalına canariensis Steiner, and Caloplaca cerina (Ehrh. ex Hedwig) Th.Fr.. In generally lichens are observed on Pinus brutia Tenore and Cupressus sempervirens L. in the meso - Mediterranean belt. The most of epiphytic lichens is Ramalina canariensis Steiner. Other common lichen species are Ramalina fastigiata (Pers.) Ach., Tornabea scutellifera (With.) Laundon and Caloplaca holocarpa (Hoffm.) Wade..