Lenfödem tedavisinde kemik iliği yoluyla lenfo-venöz drenaj olasılığının deneysel olarak araştırılması

Abstract

Lenfödemin tedavisine yönelik çok sayıda cerrahi yöntem geliştirilmiş ve uygulamaya konulmuştur. Hiçbirisi lenfödemin tedavisine kesin bir çözüm getiremiyen bu yöntemlerin en güncel olanları lenfodeno-venöz ve lenfanjio-venöz anastomozlardır. Bu yöntemlerde; torasik duktus yoluyla ve bir takım lenfo-venöz kommünikasyonlarla venöz sisteme dökülen lenfin, bu doğal akış fizyolojisinin yeniden sağlanması amaçlanmıştır. Çalışmamızda da aynı amaçla ve fakat, kemik iliği yoluyla lenfin venöz sisteme akıtılıp akıtılamıyacağının araştırılması tasarlanmıştır. Kemik iliğinden, sıvı ve kan infüzyonu, venografi ve mikrovasküler serbest flepler de venöz dönüşün sağlanması gibi amaçlarla yararlanılabilmesi tasarımızı güçlendirici bulunmuştur. Bu amaçla deney hayvanı olarak seçilen 18 keçi iki gruba ayrılmıştır. Birinci grupta bulunan 8 keçide uyluk 1/3 alt düzeyinde yüzeyel popliteal düzeyde de derin lenfatik blok uygulanmıştır. İkinci grupta bulunan 10 keçide ise aynı yöntemle gerçekleştirilen lenfatik blokla birlikte, efferent kutbu rezeke edilen popliteal ganglion tibia kemiği içine taşınmıştır. Her iki grupta da sol arka bacaklar deney, sağ arka bacaklar kontrol olarak alınmıştır. Girişimden önce her iki grubun sol arka bacakları ile sağ arka bacakları arasında çevre ve hacim yönünden anlamlı bir fark bulunmadığı halde, girişimden sonra haftada bir yapılan bütün ölçümlerde sol(deney) arka bacaklar, sağ (kontrol) arka bacaklara göre belirgin şekilde farklı, yani ödemli bulunmuştur. Bu ödem akut lenfatik ödem olarak değerlendirilmiştir. Daha sonra, birinci grup hayvanların sol arka bacaklarında sağ arka bacaklarına göre saptanan çevre ve hacim artışları ile, ikinci grup hayvanların sol arka bacaklarında sağ arka bacaklarına göre saptanan çevre ve hacim artışları karşılaştırılmıştır. Sonuçta; lenfatik blokla birlikte popliteal ganglionu tibia içine taşman ikinci gruptaki hayvanların sol (deney) arka bacaklarında sağa (kontrol) göre saptanan çevre ve hacim artışlarının, yalnızca lenfatik blok uygulanan birinci grupta saptanandan anlamlı şekilde daha az oluşu, ikinci grupta popliteal ganglion aracılığı ile bir kısım lenfin kemik iliğine oradan da venöz sisteme aktığı kanısını vermiştir. Bu kanımızı lenfografik bulgular da doğrulamıştır. Bu bulgulara ve kaynak verilerine dayanarak; a - Lenfin kemik iliği yoluyla venöz sisteme akıtılabileceği, b - Yöntemin obstrüktif lenfödem olgularının tedavisinde yeni bir seçenek olarak denenebileceği, c - Teknik olarak kolay uygulandığı, fazlaca özel alet ve olanaklar gerektirmediği, daha kısa sürdüğü ve lenfin akış fizyolojisine aynı ölçüde uygun olduğu için lenfadeno-venöz ve lenfanjio-venöz anastomoz yöntemlerine yeğlenebileceği kanısına varılmıştır.