Avrupa Birliği katılım öncesi yardım aracı (IPARD) destekli süt sığırcılığı işletmelerinin hayvan refahı yönünden incelenmesi

Abstract

IPARD, AB hibe programlarının Tarım ve Kırsal Kalkınma Bileşenini oluşturur. Bu çalışmada, IPARD destekli süt sığırcılığı işletmelerinde zorunlu tutulan minimum kriterler ve bunun etkileri incelenmiştir. Süt sığırı işletmeleri için iç ortam iklim ve gaz parametreleri ile görüntü kayıtlarına yönelik hayvan davranış indeksleri tanımlanmıştır. Genel literatür bilgileri Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu (TKDK) tarafından desteklenmiş iki adet işletmede ölçülen değerler ile karşılaştırılmıştır. Bursa ili Karacabey ilçesi Şahinköy'de iki adet süt sığırcılığı işletmesinde 18.12.2016 ile 22.10.2017 tarihleri arasında ölçümler gerçekleştirilmiştir. Ahır içi sıcaklık, bağıl nem ve çiğlenme noktası sıcaklığı değerleri kayıt edilmiş ayrıca sıcaklık nem indeks değerleri hesaplanmıştır. Her işletmede iki noktada CO2, NH3, H2S ve CH4 konsantrasyonları ölçülmüştür. Her bir işletmede yedi adet kamera ve bir adet DVR kayıt cihazı ile görüntüler kayıt edilmiştir. Hayvan davranış indeksleri olan CCI (İnek konfor indeksi), CSI (İnek stres/ayakta durma indeksi), SUI (Durak kullanım indeksi), SSI (Durak ayakta durma İndeksi) ve CLI (İnek yatma indeksi) değerleri mevsimsel olarak hesap edilmiştir. İşletmelerin süt verimleri de kayıt edilerek ölçülen faktörlerle ilişki düzeyi araştırılmıştır. Yapılan analizler sonucunda işletme içi ölçüm noktaları arasında sıcaklık, bağıl nem, çiğlenme noktası sıcaklığı ve sıcaklık nem indeks değerleri farklılıkları önemli bulunmuştur (P<0,01). İşletmeler arasında ise sadece bağıl nem farkının önemli olduğu belirlenmiştir (P<0,05). Kış mevsimi değerleri ele alındığında 18.12.2016-22.01.2017 tarihleri arasındaki ortalama sıcaklık ve bağıl nem sırasıyla 1. işletmede 4,82 °C, %86,8; 2. işletmede ise 4,84 °C, %88,6 olarak ölçülmüştür. İkinci işletmenin daha yüksek bağıl neme sahip olmasına karşın her iki işletmenin de bağıl nem açısından sorunlu olduğu değerlendirilmektedir. Sıcaklık-nem indeksi (SNİ) ile süt verimi arasındaki ilişkinin istatistiksel olarak anlamlı olduğu (P<0,01) belirlenmiştir. Tüm ölçüm takvimine göre birinci işletmede 23 oC ve 70 SNİ'den sonra, ikinci işletmede ise 26 oC ve 73 SNİ'den sonra verim azalması gerçekleşmiştir. İkinci işletmenin mekanik havalandırma sisteminin bu farka sebep olduğu değerlendirilmektedir. Kamera kayıtları ile elde edilen davranış indeksleri açısından, kış ve yaz mevsimlerinde saat 14.30'un endeksleme için uygun saat olduğu tespit edilmiştir. Gaz ölçümleri sonucunda CH4, NH3 ve CO2, sırasıyla 0-3, 0-11 ppm ve 200-500 ppm arasında ölçülürken, incelenen barınaklarda H2S konsantrasyonları cihazın ölçüm limitlerinin altında kaldığı için ölçülememiştir. Yaz aylarında CH4 ve NH3 değerleri, kış aylarında ise CO2 değerleri yüksek bulunmuştur. Bağıl nem farkının iki işletme arasındaki yan duvar kapama şekli, rüzgâr yönü ve hayvan sayısı farklarından kaynaklandığı gözlemlenmiştir. Perdeleme sisteminde bağıl nem PVC sistemi ile kapamaya göre daha yüksek olmuştur. Genel olarak ahır içi hayvan refahı anlamında ölçüm diliminin belli zamanlarında barınakların kışın bağıl nem düzeyleri açısından, yazın ise sıcaklık nem indeksi değerleri açısından verime olumsuz etki edecek seviyelere ulaştığı belirlenmiştir. İnek durak uzunluklarının belirlenmesine yönelik olarak ise öngörülenden daha geniş bir aralığın seçilmesinin uygun olacağı belirlenmiştir.

IPARD constitutes the Agriculture and Rural Development Component of the EU grant schemes. In this study, the minimum criteria required for IPARD-supported dairy farming enterprises and their effects were examined. In addition to indoor climate and gas parameters, animal behavior indexes based on image recordings were also defined for dairy cattle operations. The values measured in two dairy barns supported by the Agricultural and Rural Development Support Agency (TKDK) was compared with the literature values. Measurements were carried out between 18.12.2016 and 22.10.2017 in two dairy operations located in Şahinköy, Karacabey district of Bursa province. The indoor temperature, relative humidity and dew point temperature were recorded and the temperature humidity index values were calculated based on the measured parameters. Concentrations of CO2, NH3, H2S and CH4 were measured at two points in each barn. Images were obtained with seven cameras and one DVR recorder in each operation. The animal behavior indexes such as CCI (Cow comfort index), CSI (Cow stress/standing index), SUI (Stall use index), SSI (Stall standing index) and CLI (Cow lying index) were seasonally calculated. Milk yields of the dairy operations were also recorded and the level of relationship between milk yield and measured factors was examined. According to results, the differences of temperature, relative humidity, dew point temperature and temperature humidity index values between in measurement points within barns was found significant (P<0,01). Only the relative humidity differences were found to be significant between the enterprises (P <0,05). When the winter season values between 18.12.2016 and 22.01.2017 are considered, the average temperature and relative humidity were measured as 4,82 °C and 86,8% in the first operation, and 4,84 °C and 88,6% in the second operation, respectively. Although the second operation has higher relative humidity, both operation are considered to be problematic in terms of relative humidity. The relationship between temperature-humidity index (THI) and milk yield was statistically significant (P <0.01). According to the entire measurement schedule, milk yield decreases after 23 °C and 70 SNI in the first operation and after 26 °C and 73 SNI in the second operation. It is estimated that the mechanical ventilation system of the second operator is responsible for this difference. The indexes calculated based on the camera records were determined considering the 14.30 pm is the appropriate hour for indexing both winter and summer seasons. As a result of gas measurements, 0-3 ppm for CH4, 0-11 ppm for NH3, 200-500 ppm for CO2, 0 ppm for H2S were measured. CH4 and NH3 values were found to be higher in summer and CO2 values were higher in winter. It was observed that the relative humidity differences was caused by the difference in the shape of the sidewall closure, wind direction and number of animals between the two dairy cattle operations. The relative humidity in the screening system was higher than the closure with the PVC system. In general, it has been determined that relative humidity values in winter and temperature humidity index values in summer within the barn in certain times of measurement period reached to the levels that affect the yield in the sense of animal welfare. It was concluded that the wider cow stall length range should be considered.