Bir mizah unsuru olarak klasik Arap nevadirinde gramatikal ve linguistik merviyât

Abstract

Bu çalışma, klasik Arap edebiyatında dilbilimsel ve gramatikal unsurların mizahi bir araç olarak nasıl kullanıldığını incelemektedir. Araştırmanın amacı, Hicri III. asırdan günümüze kadar uzanan dönemde yazılmış Arap metinlerinde dil hataları ve kelime oyunlarının mizahi yönlerini ortaya koymaktır. Araştırmanın önemi, dilin mizah yaratmadaki gücünü ve bu unsurların dönemin dil anlayışına ve kültürel bağlamına nasıl yansıdığını göstermesidir. Çalışma, klasik Arap edebiyatındaki mizahi anlatıları yer yer modern mizah örnekleriyle karşılaştırarak bu alanda Türk akademi çevrelerine yeni bir perspektif sunmayı hedeflemektedir. Araştırmada, Hicri III-X. yüzyıllar arasında yazılmış klasik Arap edebiyatı metinleri ile modern kaynaklar ve web sayfaları incelenmiştir. Geniş bir literatür taraması yapılarak, “dil hatası (lahn), kelime oyunu, gramatikal mizah” gibi anahtar kelimelerle ilgili materyaller toplanmıştır. Elde edilen materyaller tematik olarak gruplandırılmış ve bağlamında dilbilimsel analizleri yapılmıştır. İncelenen hikâyeler, şiirler, darb-ı meseller ve hikemi sözler Türkçeye serbest çeviri yöntemiyle çevrilmiş, anlatıların mizahi yönleri vurgulanmıştır. Metinlerin orijinal Arapça versiyonları da sunularak dilsel estetik boyutları korunmuştur. Bu çalışma, Arap edebiyatındaki dilsel ve gramatikal mizahın günümüz mizah anlayışıyla karşılaştırılmasına olanak tanımakta ve bu alanda önemli bir boşluğu doldurmaktadır.This study examines how linguistic and grammatical elements are used as humorous devices in classical Arabic literature. The aim of the research is to reveal the humorous aspects of language errors and wordplay in Arabic texts written from the 9th century to the present day. The significance of the research lies in demonstrating the power of language in creating humor and how these elements raflect the linguistic understanding and cultural context of their time. The study aims to introduce the humorous narratives in classical Arabic literature to Turkish academic circles, providing a new perspective in modern language studies and humor theories. In this research, classical Arabic literary texts written between the 3th and 10th centuries, along with modern sources and web pages, have been examined. A comprehensive literature review was conducted using keywords such as “language error, wordplay, grammatical humor.” The collected materials were thematically grouped and analyzed linguistically. The examined stories, poems, proverbs, and aphorisms were translated into Turkish using a free translation method, emphasizing their humorous aspects. The original Arabic versions of the texts were also provided to preserve their linguistic aesthetic dimensions. This study allows for a comparison of linguistic and grammatical humor in Arabic literature with contemporary understandings of humor and fills a significant gap in this field.