Kur'an'da itaat kavramı

Abstract

Kur'ân’da itaat kavramını incelediğimiz bu çalışmamız bir giriş ve üç bölümden oluşmaktadır. Çalışmamızın giriş bölümünde, yapmış olduğumuz araştırmanın amacını, yöntemini ve kaynaklarını tanıttık. Birinci bölümde itaat kavramının sözlük ve terim anlamını ortaya koymaya çalıştık. Bunun için de öncelikle klasik Arapça sözlüklerin yardımıyla itaat kelimesinin, kendisinden türediği kökü ve türevlerini (iştikak) belirleyip, hem bazı şiirler vasıtasıyla İslam öncesindeki kullanımlarına yer yer temas ettik, hem de Kur'ân-ı Kerîm nazil olduktan sonra ne gibi anlamlarda kullanıldığına ortaya koymaya çalıştık. Kelimenin sözlük anlamının yanı sıra terim olarak hangi anlama geldiğini de göstermeye çalıştık. Bu işlem için özellikle ıstılah sözlüklerinden faydalandık. Çalışmamızın ikinci bölümünde bütünüyle kavramın Kur'ân-ı Kerîm’deki kullanımını inceledik. Buna göre öncelikle genel olarak kavramın Kur'ân’da nasıl kullanıldığını kısaca gösterdik. Ardından Kur'ân’ın, itaat kavramıyla eş ve zıt anlamlı olarak kullandığı bazı kavramları incelemeye çalıştık. Daha sonra itaat kavramının Kur'ân’daki muhtevasını inceledik. Burada Kur'ân’ın, kendilerine itaati emrettiği ve yasakladığı kimseleri/şeyleri açıkladık. Bunların ardından Kur'ân’da itaat etmeye ve itaatsizliğe verilen ya da verilecek olan karşılığın ne olduğunu ortaya koymaya çalıştık. Üçüncü bölümde ise, itaat kavramının temel İslamî ilimlerde nasıl kullanıldığını, bu ilimlerin muhtevasında nasıl yer aldığını ortaya koymaya çalıştık. Bu bölümün sonuna bir de genel değerlendirme ekledik. Nihayet sonuç bölümüyle çalışmamızı noktaladık.This study in which we try to research obedience concept in The Qur’an is formed with an introduction and three parts. We introduced in te introduction part, the aim, method and sources of the study. At the first part, we explained the linguistic and term meaning of the obedience concept. For this, firstly we determined the root and the derivatives of the obedience concept. applying for the classical Arabic dictionaries. Doing that, we sometimes both mentioned the usages of the concept in pre-Islamic terms by some poems, and Qur’anic usages after the revelation of The Qur’an by some verses. At the second part of the study we completely examined the usage of the obedience concept in The Qur’an. For this, at first we showed how used the concept in The Qur’an. After this, we tried to examine some terms used in The Qur’an as synonym or opposite of the obedience concept. Then, we examined the content of the concept in The Qur’an. We explained here those who/what The Qur’an orders the obedience and disobedience for them. In connection with this, we stated what response will be to the obedience and disobedience in The Qur’an. At the third part, we conveyed how used the obedience concept in the classical Islamic sciences and how takes place in the content of these sciences. We added a general summary to the end of this part. Finally, we finished the study with a conclusion part.