Bireylerin kripto para kullanımına yönelik tutum ve niyetini etkileyen faktörler ve düzenleyici değişkenlerin rolü üzerine bir araştırma

Abstract

Günümüzde, blok zincir olarak belirtilen yenilikçi teknolojilere bağlı olarak işleyen kripto para ile bazı bireylerin finansal konulardaki alışkanlıklarında da değişimler meydana gelmeye başlamıştır. Bu çalışmanın amacı, bireylerin kripto para kullanımına ilişkin tutum ve niyetlerini etkileyen faktörleri tespit etmek ve bu faktörlerin; bireylerin cinsiyet, yaş, medeni durum, eğitim durumu ve gelir düzeyine göre farklılaşıp farklılaşmadığını ortaya koymaktır. Araştırma verileri çevrimiçi anket veri toplama aracılığıyla toplanmıştır. Elde edilen veriler, kısmi en küçük kareler yapısal eşitlik modellemesi (PLS-YEM) ile analiz edilmiştir. Kategorik değişkenlerden cinsiyet, medeni durum, yaş, eğitim durumu, gelir düzeyinin araştırma modelindeki her bir boyut üzerindeki etkisinin tespit edilebilmesi amacıyla çoklu grup analizi gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucunda algılanan fayda, güven ve fiyat değerinin kripto para kullanmaya yönelik tutum üzerinde pozitif ve anlamlı etkiye sahip olduğu bulunmuştur. Algılanan kullanım kolaylığı, algılanan risk, yenilikçilik, sosyal etki, teknolojik bilgi ve beceri düzeyi, volatilite, elektronik ağızdan ağıza iletişim ve hedonik motivasyonun ise tutum üzerinde anlamlı bir etkiye sahip olmadığı belirlenmiştir. Kripto para kullanmaya yönelik tutumun ise kullanma niyeti üzerinde pozitif ve oldukça önemli bir etkiye sahip olduğu tespit edilmiştir. Çoklu grup analizi sonucunda kripto para kullanmaya yönelik tutumun, cinsiyet, eğitim durumu ve gelir düzeyine göre farklılaştığı bulgusuna ulaşılmıştır. Bu çalışma ile dünya genelinde milyonlarca kullanıcıya sahip kripto paranın hangi faktörlerin etkisiyle kullanıldığı konusunda merkez bankası, hükümetler gibi yasal otoritelere; bankalar ve diğer finansal kuruluşlara, kripto para hizmet sağlayıcılarına, kripto para araştırmacılarına ve potansiyel kripto para kullanıcılarına veri oluşturulması planlanmaktadır.Nowadays, changes have occurred in the financial habits of some individuals with cryptocurrency, which operates depending on innovative technologies specified as blockchain. The aim of this study is to determine the factors affecting the attitudes and intentions of individuals towards the use of cryptocurrency and to determine whether these factors differ according to gender, age, marital status, education level and income level of individuals. Research data were collected by online survey method and were analysed by partial least squares structural equation modelling (PLS-YEM). Multiple group analysis was performed to determine the effect of categorical variables such as gender, marital status, age, education level and income level on each dimension in the research model. As a result of the research, it was found that perceived benefit, trust and price value have a positive and significant effect on the attitude towards using cryptocurrency. Perceived ease of use, perceived risk, innovativeness, social impact, technological knowledge and skill level, volatility, electronic word of mouth and hedonic motivation do not have a significant effect on attitude. On the other hand, attitude towards using cryptocurrency has a positive and highly significant effect on intention to use. As a result of multiple group analysis, it was found that the attitude towards using cryptocurrency differs according to gender, education level and income level. With this study, it is planned to provide data to legal authorities such as central bank, governments, banks and other financial institutions, cryptocurrency service providers, cryptocurrency researchers and potential cryptocurrency users about the factors that influence the use of cryptocurrency, which has millions of users worldwide.