Bab-ı Ali'nin Avrupa'ya çevrilmiş iki gözü: Eflak ve Boğdan'da fenerli voyvodalar (1711-1821)

Abstract

1711-1821 süreci, Eflak ve Boğdan’ın yönetimi açısından farklı bir dönemdir. Bu yıllar arasında Osmanlı Devleti, Eflak ve Boğdan’ın yönetimi için yerli beyleri atamaktan vazgeçerek, voyvodalık görevini yıllardır donanma ve dîvân tercümanlıklarını yapan Fenerli Rum ailelere devretmiştir. İstanbul’un Fener semtinde oturan soylu ailelerden seçilen bu voyvodalar, gerek görevlendirildikleri bölgedeki idarecilikleri ve gerekse Osmanlı Devleti’nin dış politikası açısından komşu devletlerle yazışma ve onların gizli faaliyetlerini istihbar etme anlamında önemli işler üstlenmişlerdir. Bu araştırmada; 1711-1821 sürecinde Fenerli ailelerin Osmanlı Devleti’ndeki konumları, tercümanlık faaliyetleri, Eflak ve Boğdan’a voyvoda olarak atanmaları ve bu görevde iken casusları vasıtasıyla Avrupa’da yaşanan siyasi gelişmeleri ve antlaşmaları Osmanlı Devleti’ne sunmaları, orijinal tarih kaynakları ışığında değerlendirmeye alınmaktadır.The process of 1711-1821 is a different period in terms of governance of Wallachia and Moldavia. In these years, the Ottoman Empire relinquished to appoint local governors for governance of Wallachia and Moldavia and assigned as voivodes the Greek families from the Phanar working in translations of Supreme Court and navy for years. These voivodes selected from aristocratic families residing in Phanar (Fener) district of Istanbul took many important tasks in both governorship in the region they appointed and correspondences with neighbour states in terms of foreign relations of Ottoman Empire and intelligence of confidential activities of them. In this study, Phanariotes are evaluated under light of original historical sources in terms of their positions in Ottoman Empire, their interpreting activities, their appointment to Wallachia and Moldavia as voivode, their intelligence works during period of governorship for Ottoman Empire on political developments and agreements in Europe by means of their intelligencers.