Timolol, Betaxolol ve Carteolol'un göz içi basıncı ve görme alanı üzerindeki etkilerinin karşılaştırılması

Abstract

U.Ü. Tıp Fak. Göz Hastalıkları Anabilim Dalı Glokom biriminde Kasım 1992-Temmuz 1998 tarihleri arasında üç grupta izlenen PAAG toplam 42 hastanın 79 gözüne timolol maleate % 0.5, betaxolol % 0.5 ve carteolol % 2 tedavileri uygulanmıştır. PAAG tanısı, GİB 22mmHg ve üstünde olması, glokomatöz görme a- lanı defekti ya da optik sinir başında çukurlaşma, kriterlerinden en az ikisi temel alınarak yapılmıştır. Timolol'dan başka topikal veya sistemik beta bloker almış olanlar, trisiklik anti depresan ve monoaminoksidaz inhibitörü (MAOI) alanlar çalışma kapsamı dışında bırakıldılar, tekrarlayan solunum rahatsızlığı ve ileri derecede kalp rahatsızlığı bulunanlarla, periferik vasküler hastalığı olanlar, okular enfeksiyon ve enflamasyonu olanlar korneal travma sı ya da göz içi cerrahisi geçirenler çalışma dışı bırakıldı. Ayrıca sekonder ve dar açık glokomlu olgular, kontakt lens kullananlar, diabetik retinopatisi olanlar, "myastenia graves"i olanlar, belirgin kataraktlı hastalar çalışmaya alınmamıştı Glokom birimimizde her üç ayda düzenli kontrol muayeneleri yapılan hastalardan GA'ları stabil olanların 6 ay-1 yıl aralıklarla, instabil olanların 3 ayda bir olmak üzere Humphrey bilgisayarlı perimetreyle görme alanı mua yeneleri alınmıştır. Görme alanı muayeneleri HFA, STATPAC-1 in tam eşik değer strateji sini uygulayan santral 24-2 ve 30-2 eşik değer programlarıyla çapı III olan beyaz üzerine beyaz uyaran kullanılarak yapıldı. Görme alanı kayıpları, generalize ortalama hassasiyet kaybını ifade eden "mean deviation"(MD) ve lokalize görme alanı kaybı ifade eden "corrected standart pattern derivasyon"(CSPD) ve "Advanced Glaucoma Intervention Study" (AGIS) yöntemleriyle değerlendirilmiştir. Gruplar arasında, demografik yönden carteolol grubunda kadın/erkek oranın fazla olması dışında farklılık yoktu. GİB, timolol olan grupta tedavi öncesi dönemde 22-28 mmHg ortalama 23.52±1.97 mmHg, betaxolol alan grupta 22 -31 mmHg ortalama 24.12±2.45 mmHg, carteolol alan grupta 22 - 28 mmHg ortalama 23.14+1.45 mmHg idi. Tedavi süresince timolol alan33 grupta GİB 11-23 mmHg, betaxolol alan grupta 13 mmHg-24 mmHg, carteolol grubunda 12-24mmHg arasında değişmekteydi. Ortalama takip süresi timolol grubunda 37 (15 -55 ay), betaxolol gru bunda 40 ay (15 -62ay), carteolol % 2 grubunda 25 ay (18-33 ay) idi. Görme alanı muayeneleri arasındaki ortalama süre timolol grubun da; 10,5ay (2-22,5ay),betaxolol grubunda; 10 (4-19,5ay), carteolol grubunda; 10ay (5-16,5ay)idi. 15 Aylık izlem süresinde ilk 3 ayda timolol, carteolol grublarında daha belirgin olmak üzere, her üç grupta da ortalama GİB' larında başlangıca göre belirgin bir düşme görüldü(p<0,05). Fakat gruplar arası karşılaştırmada ise istatistik! anlamlılık yoktu(p>0,05). 3.- 6. Aylar arasında carteolol grubundaki ortalama GİB düşüşü, betaxolol ve timolol gruplarından daha fazlaydı. Fakat gruplar arası karşılaştırma istatistiki olarak anlamlı değildi(p>0,05). 6. aydan sonra her üç grubun kendi içindeki ortalama GİB'larında belirgin düşüş gözlenmedi(p>0,05). Gruplar arasındaki karşılaştırmalarda istatistiki anlamlı lık tespit edilmedi. (p>0,05) Timolol maleate % 0.5 grubunda 8 hastanın 12 gözünde(% 52.17), % 0.5 betaxolol grubundaki 12 hastanın 19 gözünde(% 76), Carteolol % 2 grubunda ise 6 hastanın 7 gözünde (% 33.3) GİB düşürmede ve görme a- lanlarında ortalama hassasiyet kaybını engellemiştir. Gruplar içi tedavi öncesi ve tedavi sonu yapılan karşılaştırılmalarda betaxolol'un, timolol ve carteolol gruplarına göre ortalama hassasiyet kaybını azaltmada istatistiki olarak an lamlı olduğu tespit edilmiştir(p<0,05), Gruplar arasında yapılan karşılaştırma da betaxolol, timolol ve carteolol gruplarına göre ortalama sensitivite kaybı- nı(MD) önlemede istatistiksel olarak anlamlıydı(p<0,01). Görme alanlarındaki lokalize defektleri daha iyi belirlemek için CPSD ile değerlendirilen timolol maleate grubundaki 9 hastanın 11 gözünde(% 47.82), betaxolol grubundaki 11 hastanın(% 73.33) 14 gözünde(% 56 ), carteolol grubundaki 8 hastanın 12 gözünde (% 57.14) CPSD da azalma izlenmiştir. Her üç grupta da grup içi başlangıç ve tedavi sonu CPSD lar ara sında görülen düzelme, istatistiksel olarak anlamlı değildi (p>0. 05). Gruplar arası karşılaştırmada da istatistiki anlamlılık tespit edilmemiştir(p>0, 05)34 AGİS yöntemiyle her bir grubun başlangıç ve tedavi sonu yapılan karşılaş tırmalarında, timolol grubundan 10 hastanın 15 (%65.21) gözünde, betaxolol grubundaki 14 hastanın 23(%92) gözünde, carteolol grubundaki 11 hastanın 18 (%85.71) gözünde görme alanları korunmuş veya düzelme gös terildi. Gruplar içi başlangıç ve tedavi sonu AGİS dereceleri karşılaştırıldığın da betaxolol grubunda istatistiki anlamlılık mevcutken (p<0,05) diğer gruplar da tespit edilmedi(p>0,05). Gruplar arası karşılaştırmada betaxolol grubunun görme alanlarındaki düzelme ve stabilizasyon, timolol grubuna göre istatis tiksel olarak anlamlı bulunurken(p<0,05) carteolol grubuna göre anlamlı bu- lunmamıştır(p>0.05). Timolol ve carteolol grubları arasındaki karşılaştırmada istatistiki anlamlılık yoktu(p>0,05). Carteolol % 2 grubunda 1 hastada ilaca bağlı uykusuzluk, bir hastada da aşın kaşıntı ve kızarıklık görüldü. Diğer gruplarda yan etki görülmedi. Çalışmamızda lokalize görme alanı kayıplarını önleyici etkisinin betaxolola göre daha az, fakat timolola göre anlamlı olduğu, lokalize ve diffüz GA kayıplarını değerlendirmede etkili yöntem olan AGİS ile de carteoloPun betaxololdan sonra GA progresyonunda üstünlüğü izlenmiştir. Bu çalışmada carteolol'un betaxolola iyi bir alternatif olabileceğini göstermektedir.