Asemptomatik internal karotis stenozu olan hastalarda nörokognitif işlevlerin retrospektif değerlendirilmesi

Abstract

Asemptomatik karotis stenozu stenotik damarın sulama alanı ile klinik olarak uyumlu inme veya geçici iskemik atak (GİA) geçirilmeme durumunu tanımlar %50 ve üzerinde olan internal karotis arter (ICA) stenozları sessiz beyaz cevher lezyonları ve yüksek enfarkt riski ile ilişkilendirilmiştir. Karotis arter hastalığı ile ilgili yapılan çalışmalar ileri derecede stenozun inme olmasa dahi bilişsel işlevleri etkileyebileceğini öne sürmektedir. Bu da ‘’asemptomatik’’ internal karotis stenozunun gerçekten asemptomatik olmayabileceğini göstermektedir. Biz de kendi populasyonumuzda asemptomatik internalkarotis stenozu olan hastaların risk faktörlerini, komorbid durumlarını ve nörogörüntülemelerinden Willis poligon varyantlarını araştırdık. Tüm hastalarda nörokognitif fonksiyonlar, dikkat, yürütme, anlık ve gecikmeli hatırlama, lisan, soyutlama, oryantasyon ve vizyospasyal işlevler olmak üzere tüm alanlarda incelendi. Kognitif yetersizliği olan ve olmayan hastalar arasındaki farklılıklar incelendi. Bu farklılıkların kognitif kötüleşmeye katkısı araştırıldı. Uygulanan kognitif bataryanın genel analizinde 100 hastanın73’ünde kognitif yetmezlik saptandı. Kognitif açıdan yetersiz kabul edilen hastaların ortalama yaş değeri daha yüksek saptandı (p:0,01). Kognitif yetersizlik ve depresyon birlikteliği anlamlı saptanmıştır (p<0,05). Vücut kitleindeksi ve stenoz derecesi ilişkisi 66 yaş üstündeki hastalar için ‘’pearsonkorelasyon katsayısı’’ ile incelendiğinde istatistiksel olarak anlamlı sonuçlandı (p<0,05). Nörobilişsel kötüleşmeye katkıda bulunabilecek risk faktörlerini değerlendirdiğimizde yaş dışında anlamlı bir bağımsız değişken saptamamışken Willis poligon varyantlarını değerlendirdiğimizde posteriorkommunikan arter hipoplazisi veya aplazisinin bilişsel kötüleşmeye yatkınlık oluşturduğunu saptadık (p<0,05). Daha kesin ve tutarlı sonuçlar için daha detaylı tasarıma sahip çalışmalara ihtiyaç olduğu düşünülmektedir.

Asymptomatic carotid stenosis is defined as the absence of a stroke or transient ischemic attack (TIA) clinically consistent with the irrigation area of the stenotic vessel. Internal carotid artery (ICA) stenoses of 50% or more have been associated with silent white matter lesions and an increased risk of infarction. Studies on carotid artery disease suggest that severe stenosis may affect cognitive function even in the absence of stroke. This suggests that "asymptomatic" internal carotid stenosis may not really be asymptomatic. We investigated risk factors, comorbid conditions and Willis polygon variants on neuroimaging in patients with asymptomatic internal carotid stenosis in our population. Neurocognitive functions were examined in all areas including attention, executive function, immediate and delayed recall, language, abstraction, orientation and visuospatial functions. Differences between patients with and without cognitive impairment were analyzed. The contribution of these differences to cognitive deterioration was investigated. In the general analysis of the cognitive battery, cognitive impairment was found in 73 of 100 patients. The mean age of the patients who were considered cognitively impaired was higher (p:0.01). The association of cognitive impairment and depression was significant (p<0.05). The relationship between body mass index and stenosis grade was statistically significant when analyzed by Pearson correlation coefficient for patients over 66 years of age (p<0.05). When we evaluated the risk factors that may contribute to neurocognitive deterioration, we found no significant independent variable other than age, but when we evaluated Willis polygon variants, we found that posterior communicating artery hypoplasia or aplasia predisposed to cognitive deterioration (p<0.05). It is thought that studies with a more detailed design are needed for more precise and consistent results.