Bursa yerelinde Cumhuriyet Halk Partisi (1946-1960)

Abstract

Araştırma, gerek Türk Demokrasi Tarihi gerekse Türkiye Cumhuriyeti Tarihi açısından önemli bir dönem olan İkinci Dünya Savaşı sonrası gerçekleşen çok partili hayata geçiş süreci ve sonrası yaşananların, yerel politika üzerindeki etkilerini kapsamaktadır. Üzerinde çalışma yapılan siyasi oluşum, bu sürecin baş aktörü olan Cumhuriyet Halk Partisi'dir. Çalışmada, CHP yerel teşkilatının, çok partili siyasi hayata geçiş sürecinde yaşadığı sıkıntılar, iktidar yılları içersinde muhalefet dönük ilişkileri; muhalefet yıllarında yaşadığı sıkıntılar, Bursa yereli üzerinden açıklanmaya çalışılmıştır.Bu çalışmada, CHP ve döneme ilişin Başkanlık Cumhuriyet Arşivi'nden ve Bursa yerelinde çeşitli şahıslardan elde edilen belgeler temel kaynak olarak kullanılmıştır. Ayrıca Bursa yerelinde yayınlanmakta olan ve döneme ışık tutan süreli yayınlar da diğer önemli bir kaynak başlığını oluşturmaktadır. Bu temel kaynaklar, döneme ilişkin yayınlanan çeşitli araştırmalarla desteklenmiştirÇalışma beş bölümden oluşmakta; birinci bölümde CHP'nin kuruş ve gelişim süreci ile Türkiye'yi çok partili hayata hazırlayan iç ve dış nedenlere değinilmektedir. İkinci ve üçüncü bölümde, CHP Bursa İl teşkilatının kuruluş süreci, yapısı, 1946-1960 yılları içersindeki faaliyetleri ve yaşadığı değişimlere yer verilmektedir. Dördüncü bölümde, Bursa siyasi hayatı içinde CHP'nin yeri, halkla ve diğer partilerle olan ilişkileri üzerine analizlere yer verilmiştir. Son bölümde 27 Mayıs'a gidilen süreçte, iktidar ve muhalefet arasında ilişkilerin Bursa'ya olan yansımaları ve 27 Mayıs askeri müdahalesinin Bursa'ya olan sosyal, siyasi ve ekonomik etkileri ortaya konulmaya çalışılmıştır.This study examines the process of transition of multi party life and subsequent developments after the Second World War which was very significant for History of Turkish Democracy and History of the Republic of Turkey with respect to impacts on local politics. Political entity studied is the Republican's People Party the chief actor in the process. Difficulties experienced by local organizations of RPP in the process of political transition to multiparty, its relations with the opposition, its hardship during the opposition years endeavored to explain local on Bursa.The Prime Minister's archive and information obtained from various parties in Bursa were used in this work. Addition to this, locally published periodicals were used. These main sources also supported with various studies published during the aforementioned dates.This work consists of five sections. The first part examines establishment and development process of the CHP and internal and external reasons prepared Turkey to a multi-party life. The second and the third section investigates, the establishment process, the structure, activities and changes experienced within years 1946-1960 and the political elections of the CHP organization of the province of Bursa. The fourth section attempts to explain CHP's place in the political life of Bursa, and its relations with other parties. The final chapter describes the reflections of relations between the ruling and opposition party on Bursa the process leading up to 27 May and the economies, social and political impacts of the military intervention of 27 May on Bursa.