Otomobil imalatında artırılmış gerçeklik gözlüğü kullanımının çalışan üzerindeki bilişsel yük etkisinin araştırılması

Thumbnail Image

Date

2021-02-24

Journal Title

Journal ISSN

Volume Title

Publisher

Bursa Uludağ Üniversitesi

Abstract

Endüstri 4.0 kapsamında ortaya çıkan teknolojilerden biri olan Artırılmış Gerçeklik (AG) teknolojisi, çalışma ortamının kullanıcının gerçek ekranında görülebilecek sanal görüntüleri sayesinde kullanıcılara yardım sağlar. AG, kullanıcılara verimlilik ve kalite açısından fayda sağlamasına rağmen, kullanıcılar üzerinde nasıl bir bilişsel etkiye sahip olduğu tam olarak bilinmemektedir. Bilişsel yük, beyinde çalışan hafızanın kullandığı kaynakları ifade eder. Bu çalışmada AG gözlük kullanımının bir otomobil şirketinin montaj hattı çalışanlarının bilişsel yükleri üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Bilişsel yükü ölçmek için elektroensefalografi (EEG) kullanılmıştır. Çalışanların cinsiyetlerine (kadın-erkek) ve yaşlarına (35 yaş altı-35 yaş üstü) göre karşılaştırma yapılmıştır. Çalışanların uyum durumunu belirlemek için denemelerin ilk ve son günü arasındaki fark Wilcoxon testi ile incelenmiştir. Yapılan istatistik sonuçlarına göre p<0,05 olduğundan ve AG gözlüğü kullanılarak alınan deneylerin ortalaması (18,96), gözlüksüz çalışılarak alınan deneylerin ortalamasından (5,24) yüksek olduğundan, AG gözlüğü takılması durumunda çalışanlar üzerinde daha az bilişsel yük olduğu görülmüştür. Kadın ve erkek katılımcılar ile 35 yaş altı ve üstü katılımcıların analizleri Mann Whitney U testi ile gerçekletirilmiş olup sırasıyla p değerleri 0,0531 ve 0,2733 çıkmıştır. Bu sonuçlar da göstermiştir ki kadın ve erkek ile 35 yaş altı ve üstü katılımcıların karşılaştırmaları arasında anlamlı bir fark yoktur. Cihazın kullanımının ilk ve son günleri arasında karşılaştırmalar Wilcoxon testi ile gerçekleştirilmiştir. Analiz sonucu p değeri 0,856 çıkmış olup ilk ve son günler arasında anlamlı bir fark olmadığı görülmüştür. Bu nedenle, AG gözlüğünün cinsiyet ve yaş açısından bilişsel yük üzerinde bir etkisi olmadığı ve cihazın ilk kullanım gününden itibaren ekstra bir bilişsel yük oluşturmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Augmented Reality (AR) technology, one of the technologies that emerged within the scope of Industry 4.0, helps users with virtual images of the working environment that can be seen on the user's real screen. Although AR provides benefits to users in terms of efficiency and quality, but it is still not known exactly what cognitive load it has on users. Cognitive load refers to the resources used by the working memory in the brain. In this study, the effect of the use of AR glasses on the cognitive loads of assembly line employees of an automobile company was investigated. Electroencephalography (EEG) was used to measure cognitive load. A comparison was made according to the gender (female-male) and age (under 35-over 35) of the employees. The difference between first and last days of the trials was examined using the Wilcoxon test to determine the compliance status of the employees. According to the statistical results, since p <0.05 and the average of the experiments using AR glasses (18.96) is higher than the average of the experiments (5.24) without AR glasses, it was observed that there is less cognitive load on the employees when they use AR glasses. Analyzes of female and male participants and participants under 35 years of age and over 35 years of age were performed with the Mann Whitney U test, and their p values were 0.0531 and 0.2733, respectively. These results also showed that there is no significant difference between the comparisons of female and male and participants under 35 years of age and over 35 years of age. Comparisons between the first and last days of device use were made using the Wilcoxon test. As a result of the analysis, the p value was found to be 0.856 and it was seen that there was no significant difference between the first and the last days. Therefore, it was concluded that AR glasses do not have an effect on cognitive load in terms of gender, age, and the device does create an extra cognitive load since the first day of use.

Description

Keywords

Artırılmış gerçeklik, Bilişsel yük, Elektroensefalografi, Otomotiv, Augmented reality, Cognitive load, Electroencephalography, Automotive

Citation

İkiz, Y. D. (2021). Otomobil imalatında artırılmış gerçeklik gözlüğü kullanımının çalışan üzerindeki bilişsel yük etkisinin araştırılması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Bursa Uludağ Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.