Total larenjektomili hastalarda primer ve sekonder ses protezi uygulamalarının etkinlik ve komplikasyonlarının değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışmada, total larenjektomi uygulanmış ve sonucunda konuşma yeteneklerini kaybetmiş hastalarda, bu amaçla primer ve sekonder olarak yerleştirilen ses protezlerinin etkinliğini ve komplikasyonlarını karşılaştırmak amaçlandı.Uludağ Üniversitesi tıp Fakültesi Kulak Burun Boğaz Anabilim Dalı'nda Aralık 2004 ? Ocak 2009 arasında total larenjektomi uygulanmış 32 hasta bu çalışmaya dahil edildi. Hastaların 16'sına primer teknikle ses protezi uygulanmıştı. Diğer 16 hastaya sekonder teknik uygulandı. Primer teknik uygulanmış hastalar dosya taramaları ve yüz yüze kontrollerle retrospektif olarak incelenirken, sekonder teknik hastaları prospektif olarak takip edildi.Etkinliğin değerlendirilmesi amacıyla; uygulamadan sonra ses çıkartıp çıkartamadıkları, çıkartılan sesin süresi, ses çıkartabildiler ise devam eden süreçte bu durumun devam edip etmediği, çıkartılan sesle anlaşılır konuşma kazanılıp kazanılmadığı incelendi.Her iki tekniğin komplikasyonları major ve minör komplikasyonlar olarak iki ana başlık altında değerlendirildi.Major komplikasyonlar sırasıyla; major tükürük ve sıvı kaçağı varlığı, major enfeksiyon (mediastinit vb.) varlığı, protezin boyunun uzun, çapının küçük gelmesi fistül çapının genişlemesi gibi sebeplerle protezin yerinden çıkıp akciğerlere aspirasyonudur.Minör komplikasyonlar ise yine sırasıyla minör tükürük ve sıvı kaçağı, minör enfeksiyon, protez etrafında granülasyon dokusu ve mukoza hipertrofisi oluşumudur.Her iki tekniğin etkinliğinin karşılaştırılmasında, protez uygulaması sonrası ses çıkartabilen hastalardan sekonder teknik grubu daha uzun ses çıkarttı ve daha anlamlı konuşma becerisine kavuştu. Bu durum istatistiksel olarak da anlamlı bulundu. Diğer incelenen parametrelerde oranlar benzerdi ve aralarında istatistiksel olarak fark yoktu.Her iki grubun komplikasyonları incelendiğinde, genel olarak komplikasyon oranları birbirine yakındı ve bu durum istatistiksel olarak da anlamlı değildi.Her iki tekniğin etkinlik ve komplikasyonlarının karşılaştırıldığı bu çalışmada primer ses protezi uygulamasının etkinlik açısından daha başarısız olduğu görülmüştür. Protez takıldıktan sonra ses çıkartabilme, çıkartılan sesin süresi ve anlaşılma oranlarında primer tekniğe göre sekonder tekniğin daha başarılı olduğu görülmüştür.Her ne kadar literatürde tam ters oranlar verilmiş olsa da her iki tekniğin başarısının deneyimle doğru orantılı olduğu unutulmamalıdır. Uygulama sayısı arttıkça deneyim ve başarı oranları da artacaktır. Her iki tekniğin uygulanmasından önce hastalara beklenti ve sonuçlar ayrıntılarıyla anlatılmalı ve uygulama sonrası eğitime ara verilmeksizin en kısa sürede başlanılmalıdır.Çalışmamızda her iki grubun komplikasyon oranları istatistiksel olarak eşit bulunmuştur. Bu durum, her iki teknikle de ses protezi uygulamalarının güvenle yapılabileceğini göstermiştir.The aim of this study is to compare the efficiency and complication of the primary and secondary voice prosthesis in patients who lost their speech ability after total laryngectomy.32 patients who underwent total laryngectomy between December 2004 and January 2009 are included in this study. From this 32 patients to 16 patients underwent primary voice prosthesis. To the other 16 patients secondary technique is underwent. Patients whom primary technique was performed are inspected retrospectively with file searching and face to face controls. The secondary technique patients are followed prospectively.The search the efficiency, the patients voice output, the time of the voice output, the continuity of voice output, the understandable speech with this voice output is ivestigated.The major and minor complications of both techniques are assesed in two main titles.The major complications alternately are; major salivary and liqued leak, major infections (mediasthinitis etc.), the drop of the prosthesis and aspiration to the lung because of the long length, small diameter and expansion of the fistula diameter.The minor complications are minor salivary and liquid leak, minor infection, granulation and mucosal hypertophy around the prosthesis.By comparing both tecniques efficiency, the secondary group patient?s voice output time was longer and their speech ability was more understandable. In the other investigated parameters the ratios wer similar and there was no statistically significant.The both techniques efficiensy and complications were compared in this study and it was determined that primary voice prosthesis technique is more ineffective. The voice output, the time of voice output and the understandability of the speech is more satisfactory in the secondary technique.In the literature, it is given adverse ratios but it mustn?t forgotten that the tecniques success is right proportioned with the surgeons experience. By increasing the practice number the experience and success rates will increase. Before the both techniques patient?s expectation and results must be explained detailed and the patient must began in a very short time to the education after the technique.In our study in both groups the complication ratios are find statistically equal. So the both techniques can put into practice with confidance.