Müslüman seyyahlara göre Kudüs (Nâsır-ı Hüsrev, İbn Battûta, Evliya Çelebi ve Şiblî Nu‘mânî örneği)

Abstract

Bu çalışmada, farklı yüzyıllarda Kudüs’e giden Nâsır-ı Hüsrev, İbn Battûta, Evliya Çelebi ve Şiblî Nu‘mânî gibi Müslüman seyyahların ziyaret ettiği şehirlerden biri olan Kudüs’ün siyasî, idarî, sosyal-kültürel ve fizikî yapısı seyahat anlatılarından hareketle incelenmiştir. Seyyahların Kudüs izlenimleri bahsi geçen açılardan değerlendirilmiş, farklılık arz eden bilgiler mukayese edilerek belirtilmiştir. Seyyahlar, Kudüs’e bütüncül bir anlatımla yaklaşmaya çalışsa da şehrin dinî mahiyeti diğer alanları gölgede bırakmış, anlatıların büyük bir kısmı Mescid-i Aksâ ve içerisindeki yapılara odaklanmıştır. Müslüman seyyahların zihin dünyasında Kudüs, Müslüman yöneticiler tarafından himaye edilen İslam’ın üç mukaddes şehrinden biri olarak durmaktadır.

In this study, the political, administrative, social-cultural and physical structure of Jerusalem, which is one of the cities visited by Muslim travelers such as Nâsır-ı Hüsrev, İbn Battûta, Evliya Celebi and Siblî Nu'mânî, who went to Jerusalem in different centuries, was examined based on travel narratives. The travelers' impressions of Jerusalem were evaluated from the aforementioned aspects, and the different information was compared and stated. Although the travelers tried to approach Jerusalem with a holistic approach, the religious nature of the city overshadowed other areas, and most of the narratives focused on the Masjid al-Aqsa and the structures in it. In the minds of Muslim travelers, Jerusalem stands as one of the three holy cities of Islam, which is protected by Muslim rulers.