Liberal feminizmin hukuki eşitlik anlayışının eleştirisi

Abstract

Temel olarak kadın ve erkek cinsiyetlerinin sosyal, ekonomik ve politik açıdan eşit oldukları yönündeki inanç şeklinde tanımlanabilecek olan feminizm akımının hedefi; kadın ve erkek cinsiyetleri arasındaki eşitliği bozan durumların ortadan kaldırılmasıdır. Çalışmamızda feminizmin temelini oluşturan “eşitlik” kavramı çerçevesinde yöneltilen eleştirilere ağırlık verilmekle birlikte; konu hem kuramsal tartışmalar hem de uygulamaya yönelik örneklerle açıklanmıştır. Eşitliğe ilişkin değerlendirme, şekli ve maddi eşitlik olmak üzere iki ana başlık altında yapılmıştır. Çalışmamızda feminist teorilerin eşitlik konusuna yaklaşımları çerçevesinde liberal feminist teorinin eşitlik anlayışı ele alınmıştır. Bu çerçevede yapılan değerlendirmede, liberal feminizmin benimsediği yasal/kanun önünde eşitlik anlayışının şekli eşitlik olduğu kanaatine varılmıştır. Şekli eşitlik uygulandığında; farklı durumdaki kişilere aynı şekilde davranılması, eşitliğe aykırı sonuçlar doğuracağı için ideal bir eşitlik anlayışının nasıl olması gerektiği sorusuna çalışma kapsamında yanıt aranmıştır. Kadın-erkek arası farklılıklardan yola çıkıldığında; farklılıklar aynı şekilde davranma yükümlülüğü yüklemediği için farklı davranışlar, eşitliği ihlal etmeyecektir. Bu bağlamda pozitif ayrımcılık niteliğindeki düzenlemelerin getirilmesine birtakım feministler kadınların zayıf, ezilen konumda görülmesi anlamına geldiği gerekçesiyle karşı çıksalar da kanaatimizce farklı düzenlemelerin yapılış gerekçesi önem arz etmektedir. Esasen kadınlar ayrıcalık istememekte, eşitliğe ulaşmanın yollarını aramaktadırlar. Hukuk sisteminde yerleşik ataerkil yapılanma cinsiyetsiz bir yapılanma gibi her iki cinse de eşit mesafede durmadıkça, eşitliği sağlamaya yönelik uygulamalar da kaçınılmaz olarak gerekli hale gelmektedir.

The aim of the feminism movement, which can basically be defined as the belief that men and women are socially, economically and politically equal, is to eliminate the situations that disrupt the equality between men and women. In our study, while the criticisms directed within the framework of the concept of "equality", which constitutes the basis of feminism, are emphasized; the subject is explained with both theoretical discussions and practical examples. The evaluation of equality has been made under two main headings: formal and substantive equality.In our study, within the framework of the approaches of feminist theories to the issue of equality, the understanding of equality of liberal feminist theory has been discussed. In the evaluation made within this framework, it is concluded that the understanding of equality before the law adopted by liberal feminism is formal equality.When formal equality is applied; since treating people in different situations in the same way will lead to results contrary to equality, the study sought an answer to the question of how an ideal understanding of equality should be. Based on the differences between men and women, different behaviors will not violate equality since differences do not impose an obligation to act in the same way. In this context, although some feminists oppose the introduction of positive discrimination regulations on the grounds that it means that women are seen as weak and oppressed, in our opinion, the reason for the different regulations is important. Essentially, women do not want privileges, they seek ways to achieve equality. As long as the patriarchal structure established in the legal system does not stand at an equal distance to both sexes like a genderless structure, practices aimed at ensuring equality inevitably become necessary.