Refahın ötesi: Öznel iyi oluş üzerine ekonometrik denemeler

Abstract

Eski Yunan'dan itibaren, bireyin yaşam kalitesi ya da bireyin mutlu olması için gerekli şartlar filozoflar, politika yapıcılar, psikologlar, ekonomistler ve sosyologlar tarafından tartışılmaktadır. Literatürde bireyin mutlu olmasını sağlayan iyi yaşama ait birden çok tanım mevcutken, bu mevcut tanımlar arasında bir görüş birliği yoktur. Bunun sonucunda bu iyi yaşamın nasıl ölçüleceği hakkında da farklı düşünceler mevcuttur. Yaşam kalitesi, mutluluk, öznel iyi oluş ve memnuniyet sık sık birbiri yerine kullanılmaktadır. Bu kapsamda iyi yaşamı anlamak için kullanılan öznel iyi oluş kavramı literatürde yaygın bir şekilde araştırılmıştır. Literatürdeki çalışmaların büyük çoğunluğu, öznel iyi oluşu belirleyen etmenleri tespit etmeye yönelikken yoksul insanların ihtiyaçlarını karşılamak için aldıkları sosyal yardımların öznel iyi oluş üzerindeki etkisini araştıran kısıtlı sayıda çalışma mevcuttur. Bu kapsamda, Türkiye'de yoksul insanların yani yemek, barınma, giyinme gibi temel ihtiyaçlarını karşılamak için yardıma ihtiyaç duyan insanların aldıkları sosyal yardımların öznel iyi oluşları üzerindeki etkisini araştırmak için TÜİK 2013 Gelir ve Yaşam Koşulları veri seti kullanılarak sıralı bağımlı değişkenli modellerde kullanılan üç farklı tahmin yöntemi aracılığıyla sonuçlar karşılaştırılmıştır. Tahmin sonuçlarına göre, her üç modelde de öznel iyi oluş ve sosyal yardım arasındaki ilişkin negatif yönlü ve istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. Bu durum yoksul olan bireylerin kendilerini daha yoksul hissettiklerini, bu yüzden de daha mutsuz olarak ifade ettiklerini göstermektedir. Orantılılık varsayımı sağlanmadığında bu varsayıma ihtiyaç duymayan, tahmin edilen parametre sayısı açısından daha tutumlu olan stereotip modelin uygun bir tahmin yöntemi olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Since ancient Greece, the conditions for the individual's quality of life or the individual's happiness are being discussed by philosophers, policy makers, psychologists, economists and sociologists. In the literature there is no consensus among these existing definitions of good life which make individual happy. As a result, there are different thoughts about how to measure this good life. Quality of life, happiness, subjective well-being and satisfaction are frequently used interchangeably. In this context, the concept of subjective well-being used to understand good life has been extensively investigated in the literature. The vast majority of studies in the literature are to identify the factors that determine subjective well-being. However, there are limited number of studies investigating the influence of social assistance which helps poor people to meet their needs in kind or in cash. Using 2013 Income and Living Conditions Survey from TurkStat this study contributes empirically in this inquiry by looking effects of the social transfers on subjective well-being. For this purpose, three different estimation methods are used and compared with regard to estimation results. According to the results, being recipient of social transfers has been found statistically significant as predictors of subjective well-being. Also, social transfers have a negative effect on subjective well-being. This outcome of study suggests that people who receive social transfers feel poorer, therefore they report themselves less likely to be happy. If the assumption of proportionality is not provided, stereotype model which is more parsimonious in terms of the estimated number of parameters, is an appropriate estimation method.