Bursa Uludağ Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi'nde takip edilen erişkin çölyak hastalarının klinik ve laboratuvar bulgularının retrospektif incelenmesi

Abstract

Amaç: Çölyak hastalığı farklı klinik bulgularla, geniş bir yaş aralığında karşımıza gelir. Çalışmamızda Bursa Uludağ Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi’nde takip edilen erişkin çölyak hastalarının klinik ve laboratuvar bulguları geriye dönük incelenerek, tüm sağlık hizmeti seviyelerinde hasta yönetiminin temelini oluşturmak amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Çalışmaya, Bursa Uludağ Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi Gastroenteroloji Bilim Dalı’nda Ocak 2002 – Aralık 2021 tarihleri arasında Çölyak Hastalığı ile takip edilen 18 yaş ve üzeri 172 hasta dahil edilmiştir. Hastaların hastane sistemine kayıtlı dosyalarından; demografik özellikleri, tanı anındaki ve en son hastaneye başvurudaki klinik ve laboratuvar özellikleri geriye dönük taranarak, karşılaştırılmıştır. Bulgular: Hastaların 127’si kadın (%73,8), 45’i erkek (%26,2), medyan tanı yaşı 32,5 yıldı. Başvuruda en sık gözlenen şikayetler ishal (%38,3), halsizlik (%16) ve kilo kaybıydı (%11,1). En fazla görülen komorbiditeler; anemi (%55,2), osteoporoz (%21,5), hipotirodi (%12,2), tip 1 Diyabetes Mellitus (%6,4) olup, hastalarının %9,9’unda otoimmün hastalık saptandı. Endoskopik incelemede en sık Marsh evre 1 (%16,9) tespit edildi. Serolojik pozitiflik saptanan vakalarda diyet uyumuyla negatifleşme yüksek oranda görüldü. Doku tiplendirmesinde hastaların %81,3’ünde HLA-DQ2 pozitifliği saptandı. Sonuç: Erişkin çölyak vakalarında başvuru anındaki bulgular ve eşlik eden hastalıklar oldukça heterojen bir tablo ile karşımıza çıkmaktadır. Erken tanı ve düzenli takip ile komplikasyonların önüne geçilebildiği için çölyak lehine durumlar, klinisyenler tarafından iyi bilinmelidir.Objective: Celiac disease is encountered in a wide age range with very different clinical findings. In this study, it was aimed to form the basis of patient management in all step health services by retrospectively examining the clinical and laboratory findings of adult celiac patients followed in Bursa Uludag University Health Practice and Research Center. Material and Method: In this study, 172 patients aged 18 years and over who were followed up with the diagnosis of Celiac Disease in Bursa Uludag University Health Practice and Research Center Gastroenterology Department between January 2002 and December 2021 were included. From the files of the patients registered in the hospital system; demographic characteristics, clinical and laboratory characteristics at the time of diagnosis, and clinical and laboratory characteristics at the last admission to the hospital were scanned and compared. Results: Of the patients, 127 (73.8%) were female, 45 (26.2%) were male, and the median age at diagnosis was 32.5 years. The most common complaints at admission were diarrhea (38.3%), fatigue (16%) and weight loss (11.1%). The most common comorbidities; anemia (55.2%), osteoporosis (21.5%), hypothyroidism (12.2%), type I Diabetes Mellitus (6.4%) and autoimmune disease was detected in 9,9% of the paitents. Marsh stage 1 (16.9%) was the most common in endoscopic examination. In cases with serological positivity, diet compliance and negativity were observed at a high rate. In tissue typing, HLA-DQ2 positivity was detected in 81.3% of the patients. Conclusion: In adult celiac cases, the findings at the time of diagnosis and comorbid illnesses present with a rather heterogeneous picture. Since complications can be prevented with early diagnosis and regular follow-up, the findings of celiac disease should be well known by clinicians.