Diyanet personel eğitiminde yeni bir paradigma: “Diyanet Akademisi” model önerisi

Abstract

Bu çalışma, Diyanet İşleri Başkanlığı personel eğitimi program ve politikalarına ilişkin iç ve dış paydaş görüşlerini temel alarak Diyanet Akademisi için bir model önerisi geliştirmek ve bu modelin uygulanabilirlik düzeyini, sahada aktif görev yapan ve ilgili eğitimlerden geçmiş kurum personelinin değerlendirmelerine dayalı olarak tespit etmek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamında, nitel araştırma desenlerinden bütüncül tek durum çalışması yöntemi kullanılmış ve süreç ‘doküman analizi, paydaş analizi, modelin geliştirilmesi ve modelin değerlendirilmesi’ şeklindeki dört temel aşamada yürütülmüştür. İlk aşamada, Diyanet personel eğitimine ilişkin mevzuat, eğitim programları, planları ve diğer ilgili materyaller doküman analizi yöntemiyle incelenmiş; mevcut durum analiz edilerek karşılaşılan sorunlar ve eksiklikler tespit edilmeye çalışılmıştır. İkinci aşamada, nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması deseni çerçevesinde iç ve dış paydaş analizi gerçekleştirilmiştir. Bu bağlamda, paydaşların beklenti, ihtiyaç ve sorunlarına yönelik yarı yapılandırılmış görüşme formları geliştirilmiş, veriler toplanmış ve analiz edilmiştir. Üçüncü aşamada, elde edilen bulgular ışığında Diyanet Akademisi için model önerisi oluşturulmuştur. Dördüncü ve son aşamada ise geliştirilen bu model, içerdiği eğitim yöntemleri, program yapısı ve stratejiler açısından akademik literatürle karşılaştırılarak değerlendirilmiş, paydaş görüşleri doğrultusunda güçlü yönleri ve potansiyel sınırlılıkları tartışılmıştır. Ayrıca, Diyanet personelinin eğitim ihtiyaçlarını karşılama düzeyi ve kurumsal eğitim sistemine sunduğu katkılar analiz edilmiştir. Nitel veriler, doküman analizi ve içerik analizi teknikleriyle derinlemesine incelenmiştir. Nitel veriler bütüncül olarak değerlendirilmiş ve bu doğrultuda Diyanet Akademisi Model Önerisi geliştirilerek somut politika ve uygulama önerileri sunulmuştur. Araştırma sonucunda, paydaş görüşleri ve saha verileri doğrultusunda oluşturulan modelin, merkeziyetçi yapı, standartlaştırılmış ölçme-değerlendirme sistemleri ve disiplinler arası eğitim yaklaşımıyla güncel eksiklikleri gidermeye yönelik uygulanabilir ve sürdürülebilir misyon ve vizyona sahip olan akademik formasyonu güçlü ve çağın ihtiyaçlarına cevap verebilen bir çerçeve sunduğu tespit edilmiştir.This study aims to develop a model proposal for the Diyanet Academy based on the perspectives of internal and external stakeholders regarding the training programs and policies of the Presidency of Religious Affairs (Diyanet). Additionally, it seeks to assess the feasibility of this model through evaluations provided by institutional personnel actively serving in the field and having undergone relevant training programs. The research adopts a holistic single-case study design, employing a four-phase methodological framework comprising document analysis, stakeholder analysis, model development, and model evaluation. In the first phase, legislative regulations, training programs, strategic plans, and other pertinent materials related to Diyanet personnel training were examined through document analysis. This analysis aimed to identify the current status, challenges, and deficiencies within the existing system. In the second phase, a stakeholder analysis was conducted within the framework of a case study design, employing qualitative research methods. To this end, semi-structured interview forms were developed to capture stakeholders' expectations, needs, and concerns. The data collected were subsequently analyzed to derive key insights. The third phase involved the formulation of a model proposal for the Diyanet Academy, grounded in the findings obtained from the preceding phases. Lastly, in the fourth phase, the proposed model was evaluated in light of academic literature concerning its educational methodologies, program structure, and strategic components. Moreover, stakeholder feedback was integrated to identify its strengths and potential limitations. The model’s effectiveness in addressing the educational needs of Diyanet personnel and its contributions to the institutional training system were also scrutinized. Qualitative data were subjected to rigorous document and content analysis, ensuring a comprehensive assessment. Based on this evaluation, the Diyanet Academy Model Proposal was developed, accompanied by concrete policy and implementation recommendations. The findings indicate that the proposed model, shaped by stakeholder perspectives and field data, presents a viable and sustainable framework that addresses existing deficiencies through a centralized structure, standardized assessment and evaluation systems, and an interdisciplinary educational approach. Furthermore, the model is characterized by a strong academic formation and a forward-looking vision capable of responding to contemporary challenges.