Anayasa yargısında iptal kararının zaman bakımından uygulanması

Abstract

Anayasa Yargısının Gelişimi ve Anayasa Mahkemesi başlığını taşıyan birinci bölümde yasaların Anayasaya uygunluğunu denetleyecek bir yargısal kurumun varlığının, yasama organının hukuk dışı faaliyetlerini önlemek ve kişi haklarını güvence altına almak için gerekli olduğuna değinilmiştir. Anayasa yargısının dünyadaki gelişimi ve ülkemizdeki Anayasa Mahkemesinin kurulusu, kararları ve kararlarının özellikleri de bu bölümde açıklanmıştır. İkinci bölümde ise "iptal Kararının Zaman Bakımından Uygulanması" Konusu, ilk önce iptal kararının geriye yürüyüp yürümemesi sorunu adı altında incelenerek Hukuk Güvenliği İlkesi ve Hukuki Gürünüm Teorisine dayanan iptal kararlarının geriye yürümezliği ilkesi, Adalet ilkesine ters düştüğü ve Anayasaya aykırı tasarrufları Hukuk düzeninde barındırdığı yönlerinden eleştirilerek, İdari Yargıdaki iptal kararının geriye yürümesi gibi. Anayasal Yargıdaki iptal kararının da geriye yürümesi gerektiği sonucuna varılmıştır. Ayrıca Adalet İlkesi ve Normativist teoriden yola çıkılarak somut norm denetimi sonucunda verilen iptal kararının normal mahkemeye etkisi, Ceza Hukuku alanında iptal kararının sanık lehine bir uygulama ile mahkumiyeti ortadan kaldırması ve hukuka aykırı bir şekilde elde edilen sebepsiz zenginleşmelerinde zenginleşmenin dayanağı olan yasa iptal edilince iade edileceği konularının da iptal kararının geriye yürüdüğünü gösterdiği açıklanmıştır. İkinci bölümde iptal kararının yürürlüğünün ertelenmesi, iptal ile birlikte anayasaya aykırılığı saptanmış "bir yasal düzenlemenin hukuk düzeninde varlığına ve uygulanmasına izin verilmesi anlamına geldiğinden.