Topraktan ve yapraktan uygulanan bor kaynaklarının ayçiçeği bitkisinin gelişimi ve kimi besin elementlerinin alınımı üzerine etkisi

Abstract

Bu çalışmada, ayçiçeği (Helianthus annuus L.) bitkisine topraktan ve yapraktan artan dozlarda bor (B) kaynakları uygulanarak bitkinin gelişim durumu ve topraktan kaldırılan kimi besin elementi miktarlarına etkisi araştırılmıştır. Deneme konularına göre topraktan 7 bor dozu (0, 0.5, 1.0, 2.0, 4.0, 8.0, 16.0 mg B kg-1), ve yapraktan 4 bor dozu (0, 0.1, 0.2, 0.4 % B) artan miktarlarda borik asit ve boraks kaynaklarından uygulanmıştır. Temel gübreleme için saksılara 80 mg P kg-1ve 100 mg K kg-1 ile iki farklı N düzeyi 100 ve 200 mg N kg-1 NH4NO3 ve KH2PO4'tan uygulanmıştır. Topraktan artan miktarlarda uygulanan bor dozlarının ayçiçeği bitkisinin kuru madde verimini BT5 dozuna kadar arttırdığı, ancak bu artışın BT6 (16.0 mg B kg-1) dozunda azalma gösterdiği belirlenmiştir. Uygulanan bor dozlarına bağlı olarak kaldırılan B ve Mg miktarlarında artış görülmüştür. Bor dozlarının N, P alınımına etkisinin önemsiz olduğu, K alınımın ise BT6 dozunda azaldığı görülmüştür. Na, Ca, Cu, Fe ve Mn alınımında, düşük bor düzeyleri olumlu etki yaparken artan bor dozları ile birlikte azalma görülmüştür. Yapraktan uygulanan bor dozları, kuru madde verimi ile kaldırılan K ve P miktarlarında azalmaya neden olurken, Cu ve B alınımını arttırdığı belirlenmiştir. N, Na, Ca, Mg, Fe, Zn ve Mn alınımına etkisi ise önemsiz bulunmuştur.

The current research was conducted to determine the effects of soil and foliar applied boron resources on dry matter yield, and some nutrient elements uptake of Sunflower (Helianthus annuus L.). For this purpose, seven boron doses (0, 0.5, 1.0, 2.0, 4.0, 8.0, 16.0 mg B kg-1) were applied to soil and four doses of boron (0, 0.1, 0.2, 0.4 % B) were applied to foliar as borax and boric acid. Two nitrogen doses 100 and 200 mg N kg-1 and 80 mg P kg-1, 100 mg K kg-1 were applied from NH4NO3 and KH2PO4 to soil as basic fertilization. The boron doses increased the dry matter yield of the sunflower plants up to BT5, but this increase aimed to decrease at BT6 (16.0 mg B kg-1). An increase was determined on the B and Mg uptake of sunflower according to the boron doses. The effects of boron doses on uptake of N and P were found not significant. K uptake was decreased at B6 dose. Although the lower doses of boron have positive effect on uptake of Na, Ca, Cu Fe and Mn, a decrease occurred with the elevated boron doses. Although the foliar applied boron doses lead to a decrease on the dry matter yield and uptake of K and P, it increased the uptake of Cu and B. The foliar applied boron doses were found not significant on uptake of N, Na, Ca, Mg, Fe, Zn, Mn.