Karlılık, aktif büyüme anomalileri ve alternatif varlık fiyatlama modelleri: Borsa İstanbul uygulaması

Abstract

Varlık fiyatlama modelleri, finansal piyasalarda riskli varlık getirilerinin tahmin edilmesinde, sermaye maliyetinin hesaplanmasında ve ortalama getiriler üzerinde etkili olan faktörlerin belirlenmesinde, portföy yöneticilerine ve finans uzmanlarına kolaylık sunmaktadır. Bu çalışmada, piyasa riski, firma büyüklüğü, defter değeri/piyasa değeri oranı, momentum, yatırım ve karlılık değişkenlerini içeren varlık fiyatlama modellerinin Borsa İstanbul'da beklenen hisse senedi getirilerini tahminleme gücü araştırılmıştır. Ayrıca, q-faktör modelinin ortalama hisse senedi getirilerini açıklama gücü Fama-French modeller ile karşılaştırılmıştır. Bu amaçla, piyasa riskine ilaveten firma büyüklüğü, defter değeri/piyasa değeri oranı ve momentum faktörlerini içeren Fama-French modeller oluşturulmuştur. Hisse senedi ortalama getirileri üzerinde yatırım ve karlılık etkilerini kontrol etmek üzere, piyasa betası, firma büyüklüğü, yatırım ve karlılık faktörlerini içeren q-faktör modeli test edilmiştir. Elde edilen bulgular, ortalama getiriler ile defter değeri/piyasa değeri oranı arasında pozitif; firma büyüklüğü ile ortalama getiriler arasında negatif ilişki olduğunu ancak her iki etkininde Fama-French çalışma bulguları kadar güçlü olmadığını göstermiştir. Yatırımları düşük ve karlılığı yüksek olan firmaların hisse senedi ortalama getirilerinin daha yüksek olduğu elde edilmiştir. Momentum, Borsa İstanbul'da yatırımcılara kazanç olanağı sağlayan güçlü bir etkidir. Fakat ortalama hisse senedi getirileri üzerinde en güçlü etkinin karlılık olduğu belirlenmiştir. Temmuz 2009-Haziran 2016 döneminde, q-faktör modelinin ortalama hisse senedi getirilerini açıklama gücü, Fama-French üç faktör modeli ve Carhart dört faktör modelinden daha yüksek bulunmuştur. Ancak her üç modelin de Borsa İstanbul'da geçerli olduğu ve tüm değişkenlerin piyasa tarafından fiyatlandığı sonucuna ulaşılmıştır.

Asset pricing models provide convenience to portfolio managers and finance experts in predicting the returns of risky assets, determining the cost of equity and parsimonious factors on average returns in financial markets. This study investigates the predictability of average stock returns by asset pricing models that include market risk, firm size, book to market value ratio, momentum, investment and profitability variables in Borsa Istanbul. In addition, the performance of q-factor model is compared with Fama-French models in explaining average stock returns. For that purpose, Fama-French models are constructed that include firm size, book to market value ratio, momentum as well as market risk. Further to control the effect of investment and profitability on average stock returns, q-factor model is tested that includes market risk, firm size, investment and profitability factors. The results indicate a positive relation between book to market ratio and average stock returns. In addition, the relation between average stock returns and firm size is negative. Both effect, however, is not as strong as the findings of Fama-French studies. Furthermore, firms that invest less and more profitable provide higher average returns. Momentum is a strong effect that offer higher profits to investors in Borsa İstanbul. However profitability has the strongest effect on average stock returns. Between July 2009 and June 2016, q-factor model explains the average returns better than Fama-French three factor model and Carhart four factor model. In conclusion, all three of the models are valid and all factors are priced in Borsa İstanbul.