Kripto varlıklar ile hisse senedi, döviz ve altın piyasaları arasındaki getiri ve volatilite yayılımı: BRICS-T ülkeleri üzerine bir uygulama

Abstract

Yatırım araçlarının çeşitlilik ve risk yelpazesinin giderek genişlediği günümüzde, küresellik ve teknolojiden izole kalmak imkansız hale gelmiştir. Bu bağlamda, yatırımcıların aktif bir takip sürecini benimsemesi ve finansal araçları derinlemesine tanıması, yatırım başarısına ulaşmak için kritik önem taşımaktadır. Kripto varlıklar, finansal piyasaları küresel ölçekte etkileyerek sarsıntılara yol açan, teknolojik altyapıya dayalı finansal yatırım araçları olarak karşımıza çıkmaktadır. Son yıllarda artan ilgiyle birlikte, bu varlıkların detaylı bir şekilde incelenmesi, geleneksel finansal enstrümanlarla olan etkileşiminin keşfedilmesi ve geleceklerinin öngörülmesi, riskin etkin bir şekilde yönetilebilmesi açısından oldukça önemlidir. Bu çalışmanın temel amacı, BRICS-T ülkeleri (Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin, Güney Afrika ve Türkiye) bağlamında kripto varlıklar (Bitcoin, Ethereum, Solana) ile geleneksel finansal piyasalar (hisse senedi, döviz kuru, altın) arasındaki getiri ve volatilite yayılım dinamiklerini DCC-GARCH ve DCC-GJR-GARCH modelleri kullanarak analiz etmektir. Araştırma sonuçları, etkileşimlerin ülkeye özgü makroekonomik koşullar, düzenleyici çerçeveler ve küresel risk faktörleri ile şekillendiğini ortaya koymaktadır. Bitcoin’in diğer kripto varlıklara kıyasla daha güçlü entegrasyon sergilemesi, Ethereum ve Solana’nın ise model-bağımlı ve zaman gecikmeli dinamiklerle sınırlı kalması, kripto varlık piyasalarının heterojen yapısını ortaya çıkarmaktadır. Analizler, volatilite yayılımının asimetrik şoklara duyarlı olduğunu ve finansal stres dönemlerinde risk aktarımının değişkenlik gösterdiğini ortaya koyarken, kripto varlıkların evrensel bir risk yönetim aracı olmadığını, ancak ülke özelinde portföy çeşitlendirmesi veya risk aktarım kanalı olarak kullanılabileceğini göstermektedir.

In today’s rapidly evolving financial landscape, where the diversity and risk spectrum of investment instruments continue to expand, remaining isolated from globalization and technological advancements has become untenable. In this context, active monitoring by investors and a deep understanding of financial instruments are critical to achieving investment success. Cryptocurrencies, as technology-driven financial assets, have emerged as disruptive forces with the potential to trigger shocks across global financial markets. The growing interest in these assets necessitates a detailed examination of their interactions with traditional financial instruments, the exploration of their interdependencies, and the forecasting of their future trajectories to enable effective risk management. This study aims to analyze the return and volatility spillover dynamics between cryptocurrencies (Bitcoin, Ethereum, Solana) and traditional financial markets (equities, exchange rates, gold) within the BRICS-T countries (Brazil, Russia, India, China, South Africa, Türkiye) using DCC-GARCH and DCC-GJR-GARCH models. The findings reveal that these interactions are shaped by country-specific macroeconomic conditions, regulatory frameworks, and global risk factors. Bitcoin demonstrates stronger integration with traditional markets compared to other cryptocurrencies, while Ethereum and Solana exhibit model-dependent and time-lagged dynamics, highlighting the heterogeneous nature of crypto markets. The analysis underscores the sensitivity of volatility spillovers to asymmetric shocks and the variability of risk transmission during periods of financial stress. While cryptocurrencies do not serve as universal hedge instruments, they may function as portfolio diversification tools or risk transmission channels in specific national contexts.