Ebu’l Abbâs el-Kalânîsî’nin kelâmî görüşleri

Abstract

Kelâm İlmi’nin ortaya çıktığı ikinci hicrî asırdan sonra icra edilen mesleğin bazıları tarafından beğenilmemesi ve bu yüzden aşırı denilebilecek tarzda tenkitlerin oluşması neticesinde yeni alternatif kelâm anlayışları oluşmaya başlamıştı. Bu yeni anlayışın başını İbn Küllâb el-Basrî çekmekle birlikte onun çizgisini destekleyen veya aynı görüşleri değişik şekillerde dillendiren Hâris b. Esed el-Muhâsibî ve Ebu’l-Abbbas el-Kalânîsî zikredilmeye değer şahsiyetler olarak anılmaktadır. Onların görüşlerinin hicrî üçüncü asırda Ehl-i Sünnet kelâm ilminin oluşmasında önemli katkıları olduğu da bilinmektedir. İşte bu çalışma Ehl-i Sünnet ilm-i kelâmının oluşmasında bu sonuncu şahsın rolünü ve görüşlerini konu edinecektir.

As a consequence of harsh criticisms against kalam / the Islamic theology which began to emerge from the second century AH, new approaches arose to find an alternative paradigm for dealing with the theological issues. Ibn Kullab al-Basri is the first representative of the new tendency in Islamic theology. Harith b. Asad al-Muhasibi and Abu’l-Abbas al-Qalanisi are the persons who are worth to be mentioned in this context as his followers. They shared same opinions with Ibn Kullab and presented these opinions in slightly different forms. Therefore, their views played an important part in formation of Sunni kalam in the third century AH. This article deals with the theological views and contribution of al-Qalanisi to the formation of Sunni kalam.