Ahşap minarelerin taşıyıcı sistem özellikleri ve deprem davranışlarının incelenmesi

Abstract

Bu çalışmada farklı yapım sistemlerine sahip ahşap minareler incelenmiş olup, bunlardan en yaygın olarak kullanılan iki farklı yapım sistemi ayrıntılı olarak incelenmiştir. Bu minarelerin 1/10 ölçekli maket modelleri yapılarak çeşitli deprem etkilerine maruz bırakılmış, deplasman ve gerilme değerleri elde edilmiş, birbirleri ile kıyaslamaları yapılmıştır. Birinci bölümde, tarihi kültürel miras, koruma yöntemleri, ülkemizde olan depremlerin çeşitli etkileri, ahşap minarelerden bahsedilmiş, giriş, amaç, kapsam ve araştırma yöntemi anlatılmıştır. İkinci bölümde, konu ile ilgili kaynaklar araştırılmıştır. Üçüncü bölümde, minarelerin İslam coğrafyası ve ülkemizdeki öneminden bahsedilmiştir, minare yapım aşamasında kullanılan yapı malzemeleri incelenmiştir. Diagrid sistemlerin ahşap minarelerin yapım sistemleri ile aralarındaki benzerlik incelenmiş olup, tasarımı yapılan minarelerin detayları verilmiştir. Seçilen depremlerin ölçeklenmesi sonrası maket modellere sarsma tablası deneyleri uygulanmış, SAP2000 programı ile oluşturulan modellerde meydana gelen deplasmanlar birbirleriyle mukayese edilerek SAP2000 modellerinin doğruluğu araştırılmıştır. Son olarak farklı deprem ivmeleri sonucunda SAP2000 modellerinin eleman kuvvetleri ve deplasmanları karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Dördüncü bölümde, çalışmalar sonucunda elde edilen deplasman verileri grafikler haline getirilerek çalışma esnasında elde edilen bulgular özetlenmiştir. Eleman gerilmeleri karşılıklı olarak incelenmiştir. Beşinci bölümde, çalışmalar ile ilgili sonuçlar ve öneriler verilmiştir.

In this study, timber minarets with different construction systems were examined, and the two most widely used construction systems were examined in detail. Models of 1/10 scale of these minarets were made and exposed to various earthquake effects, displacement and stress values were obtained and compared with each other. In the first chapter, historical cultural heritage, conservation methods, various effects of earthquakes in our country, timber minarets are mentioned, introduction, purpose, scope and research method are explained. In the second chapter, resources related to the subject were searched. In the third chapter, the importance of minarets in the Islamic geography and our country is mentioned, and the building materials used in the construction of the minarets are examined. The similarities between the diagrid systems and the construction systems of timber minarets were examined and the details of the designed minarets were given. After the scaling of the selected earthquakes, shaking table tests were applied to the model models, and the accuracy of the SAP2000 models were investigated by comparing the displacements in the models created with the SAP2000 program. Finally, as a result of different earthquake accelerations, the element forces and displacements of the SAP2000 models were examined comparatively. In the fourth chapter, the displacements and the element stresses data obtained as a result of the studies were made into graphics and the findings obtained during the study were summarized. In the fifth chapter, the results and suggestions related to the studies are given.